What do you think?
Rate this book
Grip
Mei 2007, het internationale spoorwegstation Bruxelles Midi. Bij gebrek aan echt wereldnieuws kondigen kranten de onsterfelijkheid van het mensdom aan; volgens een Amerikaanse hoogleraar zal het binnen twee decennia zover zijn.
Op deze zelfde zonovergoten dag zullen, twintig jaar na hun studententijd en eerste kennismaking in alpinistenkringen, Vincent, Martin, Paul en Lotte elkaar terugzien. Een incident op de Lofoten, boven de poolcirkel, stuurde hun levens op dramatische wijze. Er bestaat echter nog altijd verwarring over wat destijds precies is voorgevallen, en in de aanloop naar de voorgenomen reünie wordt het verleden voor ieder van de groep in een nieuw en soms ontluisterend perspectief geplaatst.
Op deze zelfde zonovergoten dag zullen, twintig jaar na hun studententijd en eerste kennismaking in alpinistenkringen, Vincent, Martin, Paul en Lotte elkaar terugzien. Een incident op de Lofoten, boven de poolcirkel, stuurde hun levens op dramatische wijze. Er bestaat echter nog altijd verwarring over wat destijds precies is voorgevallen, en in de aanloop naar de voorgenomen reünie wordt het verleden voor ieder van de groep in een nieuw en soms ontluisterend perspectief geplaatst.
183 pages, Hardcover
First published November 1, 2011
34 people are currently reading
795 people want to read
About the author
Stephan Enter
9 books40 followersIn 1999 debuteerde Stephan Enter met de verhalenbundel Winterhanden. Deze lovend besproken bundel werd het jaar daarop genomineerd voor de Libris Literatuurprijs. In april 2004 verscheen zijn eerste roman, Lichtjaren, die eveneens een Librisnominatie in de wacht sleepte. Beide romans werden ook genomineerd voor de Gerard Walsschapprijs. Eind april 2007 verscheen Enters tweede roman, Spel, een roman in verhalen over Norbert Vijgh. Elk verhaal is geschreven in de stijl van een bekend auteur.
Enter brak in november 2011 door na publicatie van zijn roman Grip. Deze roman werd genomineerd voor de Vlaamse Gouden Boekenuil en won de Publieksprijs.
Foto auteur: Martje Keetman, van de website van de auteur.
Enter brak in november 2011 door na publicatie van zijn roman Grip. Deze roman werd genomineerd voor de Vlaamse Gouden Boekenuil en won de Publieksprijs.
Foto auteur: Martje Keetman, van de website van de auteur.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 182 reviews
March 2, 2021
Grip, Enters vierde werk, is een roman over (de gevolgen van) gemaakte keuzes, zelfinzicht, de vergankelijkheid van het leven en de illusie van vriendschap.
Enter volgt vier studievrienden die elkaar na 20 jaar weer opzoeken. Paul en Vincent reizen samen vanaf Bruxelles-Midi per trein naar Wales, waar Martin en Lotte, die met elkaar getrouwd zijn, wonen. De vier maakten als studenten een reis door de Lofoten (Noorwegen), en deelden hun passie voor klimmen. Maar waarom deze reünie? Want van een vriendschap is eigenlijk nauwelijks sprake.
Wat hen verbindt is een gedeeld verleden; de gebeurtenissen op de Lofoten: het bijna fatale ongeluk van Lotte op de gletsjer, vlak nadat Vincent, na Lottes liefdesverklaring, haar heeft afgewezen. De tocht door het hoge Noorden van Noorwegen is van invloed geweest op hun levens, zoveel is duidelijk.
In de aanloop naar de voorgenomen reünie blikken Paul, Vincent en Martin om beurten, maar ieder op eigen wijze, terug op de gebeurtenissen. Daardoor blijft verwarrend wat zich daar boven de poolcirkel heeft afgespeeld (was het een ongeluk? was het een wanhoopsdaad?). Het geheugen blijkt een weinig betrouwbare bondgenoot. Er mankeert van alles aan. En dit is precies waarop Enter aanstuurt.
Enter legt in Grip veel nadruk op de tijd, althans het verstrijken ervan, en hoe dat de herinneringen vertekent. De tijd komt als motief overal terug: het gebarsten horloge dat Paul nog steeds draagt, de afwezigheid van klokken op de Britse treinperrons en het krantenartikel over onsterfelijkheid waarover Paul en Vincent tijdens de treinreis discussiëren. Zelfs in de indeling van de hoofdstukken zijn 'Wie is de mol-achtige' verwijzingen te vinden. Hoofdstuk I en III, verteld vanuit het perspectief van Paul en Vincent, zijn elk onderverdeeld in acht subhoofdstukken en acht is het symbool van de oneindigheid. Dit kan geen toeval zijn.
Door de stroom aan zelfinzichten en gedachten (stream of consciousness!!), en ja, er wordt ontzettend veel overpeinsd in Grip, krijg je een aardig beeld van de karakters. Paul, het rijkeluiszoontje, de eeuwige student, die van het geld van zijn familie leeft, is van de vier misschien nog wel het meest tevreden. De avontuurlijke Vincent wordt door Paul en Martin op een voetstuk geplaatst, maar lijkt geen grip (daar is ie!) op zijn leven te hebben en denkt terug aan alle gemiste kansen (Lotte!). De weinig charismatische Martin, de organisator, die zich altijd minderwaardig heeft gevoeld ten opzichte van de anderen, maar het wat carrière betreft het verst heeft geschopt van de drie mannen, lijkt te twijfelen aan zijn liefde voor Lotte. En tenslotte de eigenzinnige Lotte, om wie alles draait. Zij krijgt geen eigen stem. We leren haar kennen door de gedachten van de mannelijke personages.
Enter heeft een stilistisch sterk verhaal geschreven over vier veertigers die terugblikken op hun leven en die de balans opmaken. Hoezo midlifecrisis? De taal is prachtig, de zinnen kloppen. Enters beeldende landschapsbeschrijvingen van de Lofoten doen verlangen naar de Noorse natuur: 'Bergen als golven, voortrollende golven met witte kammen - van steen, en daarmee van een bodemloze tijd - en het vlinderachtig daaroverheen dwarrelen van je eigen aanwezigheid.' De zinnen zijn poëtisch met veel geslaagde metaforen. Is er een betere manier om een druk treinstation te omschrijven? 'Hoe opgetogen en geëlektriseerd was alles! Alles suisde, alles ademde energie - en dit was de essentie van grote stations overal in Europa; zo gloeiden ze in zijn voorstelling als stenen bijenkorven op, zo lagen ze in een web van stalen bloedvaten over continenten, hier ontsprong een hartslag die het leven rond de wereld pompte.'
Grip is geen gemakkelijk boek en vraagt veel van de lezer. Door de verschillende perspectieven en de falende herinneringen krijg je niets in de schoot geworpen. Als lezer moet je aan de bak en zelf verbanden leggen. En dan nog is na eerste lezing niet alles duidelijk. Pas na een herlezing vielen de puzzelstukjes meer in elkaar en begon ik grip op het verhaal te krijgen.
Enter volgt vier studievrienden die elkaar na 20 jaar weer opzoeken. Paul en Vincent reizen samen vanaf Bruxelles-Midi per trein naar Wales, waar Martin en Lotte, die met elkaar getrouwd zijn, wonen. De vier maakten als studenten een reis door de Lofoten (Noorwegen), en deelden hun passie voor klimmen. Maar waarom deze reünie? Want van een vriendschap is eigenlijk nauwelijks sprake.
Wat hen verbindt is een gedeeld verleden; de gebeurtenissen op de Lofoten: het bijna fatale ongeluk van Lotte op de gletsjer, vlak nadat Vincent, na Lottes liefdesverklaring, haar heeft afgewezen. De tocht door het hoge Noorden van Noorwegen is van invloed geweest op hun levens, zoveel is duidelijk.
In de aanloop naar de voorgenomen reünie blikken Paul, Vincent en Martin om beurten, maar ieder op eigen wijze, terug op de gebeurtenissen. Daardoor blijft verwarrend wat zich daar boven de poolcirkel heeft afgespeeld (was het een ongeluk? was het een wanhoopsdaad?). Het geheugen blijkt een weinig betrouwbare bondgenoot. Er mankeert van alles aan. En dit is precies waarop Enter aanstuurt.
Enter legt in Grip veel nadruk op de tijd, althans het verstrijken ervan, en hoe dat de herinneringen vertekent. De tijd komt als motief overal terug: het gebarsten horloge dat Paul nog steeds draagt, de afwezigheid van klokken op de Britse treinperrons en het krantenartikel over onsterfelijkheid waarover Paul en Vincent tijdens de treinreis discussiëren. Zelfs in de indeling van de hoofdstukken zijn 'Wie is de mol-achtige' verwijzingen te vinden. Hoofdstuk I en III, verteld vanuit het perspectief van Paul en Vincent, zijn elk onderverdeeld in acht subhoofdstukken en acht is het symbool van de oneindigheid. Dit kan geen toeval zijn.
Door de stroom aan zelfinzichten en gedachten (stream of consciousness!!), en ja, er wordt ontzettend veel overpeinsd in Grip, krijg je een aardig beeld van de karakters. Paul, het rijkeluiszoontje, de eeuwige student, die van het geld van zijn familie leeft, is van de vier misschien nog wel het meest tevreden. De avontuurlijke Vincent wordt door Paul en Martin op een voetstuk geplaatst, maar lijkt geen grip (daar is ie!) op zijn leven te hebben en denkt terug aan alle gemiste kansen (Lotte!). De weinig charismatische Martin, de organisator, die zich altijd minderwaardig heeft gevoeld ten opzichte van de anderen, maar het wat carrière betreft het verst heeft geschopt van de drie mannen, lijkt te twijfelen aan zijn liefde voor Lotte. En tenslotte de eigenzinnige Lotte, om wie alles draait. Zij krijgt geen eigen stem. We leren haar kennen door de gedachten van de mannelijke personages.
Enter heeft een stilistisch sterk verhaal geschreven over vier veertigers die terugblikken op hun leven en die de balans opmaken. Hoezo midlifecrisis? De taal is prachtig, de zinnen kloppen. Enters beeldende landschapsbeschrijvingen van de Lofoten doen verlangen naar de Noorse natuur: 'Bergen als golven, voortrollende golven met witte kammen - van steen, en daarmee van een bodemloze tijd - en het vlinderachtig daaroverheen dwarrelen van je eigen aanwezigheid.' De zinnen zijn poëtisch met veel geslaagde metaforen. Is er een betere manier om een druk treinstation te omschrijven? 'Hoe opgetogen en geëlektriseerd was alles! Alles suisde, alles ademde energie - en dit was de essentie van grote stations overal in Europa; zo gloeiden ze in zijn voorstelling als stenen bijenkorven op, zo lagen ze in een web van stalen bloedvaten over continenten, hier ontsprong een hartslag die het leven rond de wereld pompte.'
Grip is geen gemakkelijk boek en vraagt veel van de lezer. Door de verschillende perspectieven en de falende herinneringen krijg je niets in de schoot geworpen. Als lezer moet je aan de bak en zelf verbanden leggen. En dan nog is na eerste lezing niet alles duidelijk. Pas na een herlezing vielen de puzzelstukjes meer in elkaar en begon ik grip op het verhaal te krijgen.
December 20, 2011
Wat een mooie roman! Meteen na het omslaan van de laatste bladzij schreeuwt hij al om herlezing, want je voelt aan dat je bent meegevoerd op een schip dat nog veel mooier in elkaar zit dan je tijdens de eerste vaart zelf meteen doorhad. Een heel mooi polyfoon kamermuziekstuk is het, over het verstrijken van de tijd, de keuzes die je in je leven maakt en wat daar de consequenties van zijn, hoe ze een uitdrukking van én bepalend voor je karakter zijn.
En het boek blinkt bij uitstek uit in waar romans goed in moeten zijn: inleving, botsingen van levenshoudingen en karakters.
Ik was tien jaar geleden erg onder de indruk van Enters eerste verhalenbundel, maar heb zijn volgende twee romans (mede door de wat lauwe ontvangst in de literaire kritiek) niet gelezen. Dit werk is groots, ik denk dat ik wat in te halen heb.
En het boek blinkt bij uitstek uit in waar romans goed in moeten zijn: inleving, botsingen van levenshoudingen en karakters.
Ik was tien jaar geleden erg onder de indruk van Enters eerste verhalenbundel, maar heb zijn volgende twee romans (mede door de wat lauwe ontvangst in de literaire kritiek) niet gelezen. Dit werk is groots, ik denk dat ik wat in te halen heb.
September 12, 2024
Dutch novel (2011), translated in several other languages, but - unfortunately - not in English. Three forty-somethings, former climbing club friends, meet again after 20 years; after an incident with a fourth member, a woman, while climbing on the Lofoten Islands in Norway, they have not seen each other again. The former friends apparently are very different characters, with very different backgrounds; as is fitting, they are now struggling with midlife issues, and moreover, at the time the men clearly had an eye on the woman. What will such a reunion bring? These seem to be the ingredients of an exciting, psychological film scenario. And this book is partly that. Thanks to changes in perspective, the men's constant reflections on the other characters and on their own lives, and the piecemeal release of information about the famous incident on the Lofoten, Enter manages to keep our attention.
But make no mistake, this is first and foremost a philosophical novel. The characters hardly talk about their own lives, or about their adventure of 20 years ago. No, the conversation immediately turns to the weighty theme of immortality, now that this apparently is within reach according to an American scientist. This feels a bit forced, and there is some ‘suspension of disbelief’ involved, but the way in which Stephan Enter introduces this theme throughout the book, and connects it with the other issues and the constant introspection of the characters, makes you swallow it. In any case, it regularly produces haunting quotes. Like this one, about the disadvantages of living forever: “You become indifferent because you know you have endless time and can still make everything right. It takes the essence out of the passing of things when most of what you do is repeatable and repairable. Your life becomes less valuable – or time becomes less valuable, it devalues because you suddenly have an inexhaustible supply of it.” I was left with some mixed feelings: Enter balances dangerously on the edge of the cliché (the reunion premise, the duplicity of friendship, 3 men in love with a woman, and that woman as a fickle but at the same time profound creature), and the excessive behavior of the 3 men in the final chapter almost turned me off. But at the same time he still manages to captivate and intrigue, also because of the refined, almost classical style. This may not be a perfect novel, but Enter confirms for me as one of the best Dutch-language writers of the early 21st century. (I earlier read his Pastorale), which made me look into his other work).
But make no mistake, this is first and foremost a philosophical novel. The characters hardly talk about their own lives, or about their adventure of 20 years ago. No, the conversation immediately turns to the weighty theme of immortality, now that this apparently is within reach according to an American scientist. This feels a bit forced, and there is some ‘suspension of disbelief’ involved, but the way in which Stephan Enter introduces this theme throughout the book, and connects it with the other issues and the constant introspection of the characters, makes you swallow it. In any case, it regularly produces haunting quotes. Like this one, about the disadvantages of living forever: “You become indifferent because you know you have endless time and can still make everything right. It takes the essence out of the passing of things when most of what you do is repeatable and repairable. Your life becomes less valuable – or time becomes less valuable, it devalues because you suddenly have an inexhaustible supply of it.” I was left with some mixed feelings: Enter balances dangerously on the edge of the cliché (the reunion premise, the duplicity of friendship, 3 men in love with a woman, and that woman as a fickle but at the same time profound creature), and the excessive behavior of the 3 men in the final chapter almost turned me off. But at the same time he still manages to captivate and intrigue, also because of the refined, almost classical style. This may not be a perfect novel, but Enter confirms for me as one of the best Dutch-language writers of the early 21st century. (I earlier read his Pastorale), which made me look into his other work).
February 4, 2023
I have seen this novel has been translated. So with some machine help I translated in English what I’ve written earlier in Dutch. First the English, after that the original Dutch.
Four mountaineers who have made some mountain hikes together in Norway 20 years ago, meet for a reunion in Wales.
Stephan Enter's novel Grip impressed me. This is a formulation that, linguistically strikingly, has a stronger emotional value than: has made a good impression on me. For me, what makes the novel so good? The approach to the events, the diversity in narrative perspectives, the often subcutaneous tensions, the pleasantly varying narrative pace according to what is taking place topically or the constant pondering away in philosophical interludes, the recognisability of the differences described between how a student, a twenty-something, is in life and how a forty-something is doing. These are all elements that the author has captured in sharp observations and wise asides in relatively simple straightforward plain language. Lotte takes centre stage as an actively acting character when it comes to the events of two decades ago. She is absent in person in the narrated present, but she is the central figure even then. A theme in the novel is the question of whether human beings are changeable creatures and how that possibly affects the nature and intensity of friendship. Lotte is portrayed as someone who does not have a say even though she is the pivotal character, even though she is pre-eminently the one who knows the men best, even though she reacts reluctantly to the idea of a reunion, all of which makes the author urge the reader to think outside of yourself about how you stand in life as an individual or whether you want to be addressed as part of a collective, whether that be a small circle of friends or more global connections. Enter provides food for thought, gives the reader ample opportunity to think things through. Stephan Enter has done a fine job.
Vier bergbeklimmers die twintig jaar geleden voor het laatst met elkaar enkele bergtochten hebben gemaakt in Noorwegen, ontmoeten elkaar voor een reünie in Wales.
De roman Grip van Stephan Enter heeft indruk op mij gemaakt. Dat is een formulering die, taalkundig opvallend, een sterkere gevoelswaarde heeft dan: heeft een goede indruk op mij gemaakt. Wat maakt voor mij de roman zo goed? De benadering van de gebeurtenissen, de diversiteit in vertelperspectieven, de vaak onderhuidse spanningen, het prettig wisselende verteltempo al naar gelang het gaat om wat actueel plaatsvindt of het telkens even wegdenken in filosofische intermezzi, de herkenbaarheid van de beschreven verschillen tussen hoe een student, een twintiger, in het leven staat en hoe het een veertiger vergaat. Het zijn allemaal elementen die de schrijver heeft gevat in scherpe observaties en wijze terzijdes in relatief eenvoudige rake klare taal. Lotte staat als actief handelend personage centraal als het gaat over de gebeurtenissen van twee decennia geleden. Zij is in persoon afwezig in het vertelde heden, maar zij is juist ook dan de centrale figuur. Een thema in de roman is de vraag of de mens een veranderlijk wezen is en hoe dat eventueel invloed heeft op de aard en intensiteit van vriendschap. Lotte wordt opgevoerd als iemand die niet aan het woord komt terwijl zij wel de spil vormt, terwijl zij bij uitstek degene is die de mannen het beste kent, terwijl zij afhoudend reageert op het idee van een reünie, dat alles maakt dat de auteur de lezer ertoe aanzet om buiten jezelf te rade te gaan hoe je als individu in het leven staat of dat je je aangesproken wil weten als onderdeel van een collectief, of dat nu een kleine vriendenkring is of dat het globalere verbanden betreft. Enter geeft aanzetten tot gedachtevorming, geeft de lezer volop gelegenheid tot doordenken. Stephan Enter heeft knap werk verricht. JM
Four mountaineers who have made some mountain hikes together in Norway 20 years ago, meet for a reunion in Wales.
Stephan Enter's novel Grip impressed me. This is a formulation that, linguistically strikingly, has a stronger emotional value than: has made a good impression on me. For me, what makes the novel so good? The approach to the events, the diversity in narrative perspectives, the often subcutaneous tensions, the pleasantly varying narrative pace according to what is taking place topically or the constant pondering away in philosophical interludes, the recognisability of the differences described between how a student, a twenty-something, is in life and how a forty-something is doing. These are all elements that the author has captured in sharp observations and wise asides in relatively simple straightforward plain language. Lotte takes centre stage as an actively acting character when it comes to the events of two decades ago. She is absent in person in the narrated present, but she is the central figure even then. A theme in the novel is the question of whether human beings are changeable creatures and how that possibly affects the nature and intensity of friendship. Lotte is portrayed as someone who does not have a say even though she is the pivotal character, even though she is pre-eminently the one who knows the men best, even though she reacts reluctantly to the idea of a reunion, all of which makes the author urge the reader to think outside of yourself about how you stand in life as an individual or whether you want to be addressed as part of a collective, whether that be a small circle of friends or more global connections. Enter provides food for thought, gives the reader ample opportunity to think things through. Stephan Enter has done a fine job.
Vier bergbeklimmers die twintig jaar geleden voor het laatst met elkaar enkele bergtochten hebben gemaakt in Noorwegen, ontmoeten elkaar voor een reünie in Wales.
De roman Grip van Stephan Enter heeft indruk op mij gemaakt. Dat is een formulering die, taalkundig opvallend, een sterkere gevoelswaarde heeft dan: heeft een goede indruk op mij gemaakt. Wat maakt voor mij de roman zo goed? De benadering van de gebeurtenissen, de diversiteit in vertelperspectieven, de vaak onderhuidse spanningen, het prettig wisselende verteltempo al naar gelang het gaat om wat actueel plaatsvindt of het telkens even wegdenken in filosofische intermezzi, de herkenbaarheid van de beschreven verschillen tussen hoe een student, een twintiger, in het leven staat en hoe het een veertiger vergaat. Het zijn allemaal elementen die de schrijver heeft gevat in scherpe observaties en wijze terzijdes in relatief eenvoudige rake klare taal. Lotte staat als actief handelend personage centraal als het gaat over de gebeurtenissen van twee decennia geleden. Zij is in persoon afwezig in het vertelde heden, maar zij is juist ook dan de centrale figuur. Een thema in de roman is de vraag of de mens een veranderlijk wezen is en hoe dat eventueel invloed heeft op de aard en intensiteit van vriendschap. Lotte wordt opgevoerd als iemand die niet aan het woord komt terwijl zij wel de spil vormt, terwijl zij bij uitstek degene is die de mannen het beste kent, terwijl zij afhoudend reageert op het idee van een reünie, dat alles maakt dat de auteur de lezer ertoe aanzet om buiten jezelf te rade te gaan hoe je als individu in het leven staat of dat je je aangesproken wil weten als onderdeel van een collectief, of dat nu een kleine vriendenkring is of dat het globalere verbanden betreft. Enter geeft aanzetten tot gedachtevorming, geeft de lezer volop gelegenheid tot doordenken. Stephan Enter heeft knap werk verricht. JM
April 15, 2017
‘Ja, hij was het, geen twijfel mogelijk; daar ging Vincent Voogd, behendigste aller alpinisten, na twintig jaar onmiddellijk herkenbaar. Nog steeds zo’n norse kop met van die rafelige bakkebaarden. Hij droeg een modieus visgraatjasje, trok een kleine koffer op wieltjes als een weerspannig hondje achter zich aan en hield een krant op ooghoogte voor zich uit. Hij was zo verdiept dat hij al lezend tegen iemand opbotste en – kon het sprekender – in plaats van zelf excuses te maken, ze zo te zien juist ontving.’
Inderdaad, kan het nog sprekender? Dit is de tweede zin van het boek, en onmiddellijk zie je het helemaal voor je. Twee van de hoofdpersonen treffen elkaar op het station Bruxelles Midi. En je ziet het voor je, hoe VIncent Voogd door de hal loopt. Stephan Enter is een zeer begenadigd schrijver. Ik moet eerlijk zeggen dat ik er even in moest komen, want mijn vorige boek was er een met korte zinnen, heel recht toe recht aan. Dit boek is anders, vol mooie lange zinnen, ware kunstwerkjes en een genot om te lezen.
Het verhaal gaat over vier vrienden die twintig jaar geleden met elkaar in een alpinistenclub zaten en een tocht naar de Lofoten hebben gemaakt. Paul, Vincent, Martin en Lotte. Tijdens de tocht maakt Lotte een levensgevaarlijke val, maar wat er precies is gebeurd blijft lang onduidelijk. En onopgelost. Door de reünie komen vergeten gevoelens en oud zeer boven. En alles draait om Lotte.
Het boek bestaat uit drie hoofdstukken en een epiloog. De eerste drie hoofdstukken zijn steeds vanuit een ander perspectief geschreven. Eerst Paul, dan Martin, dan Vincent. Zelfs het taalgebruik wisselt per hoofdstuk. De drie vrienden kijken elk op een geheel andere manier tegen de gebeurtenissen aan en Enter weet op knappe manier alle verhalen met elkaar te verweven. Op het einde is duidelijk dat de vier eigenlijk heel eenzame mensen zijn, die elkaar maar een beetje kennen. En die nauwelijks een connectie met elkaar hebben.
Grip is een ideeënroman. Het boek heeft nauwelijks een plot, maar dat stoort mij niet. Alles in het verhaal klopt. Elk snippertje past in elkaar. Ik ben uiterst verbaasd dat ik nog nooit van Stephan Enter had gehoord, maar ik ga zeker zijn andere boeken ook lezen. Lees dit boek!
Inderdaad, kan het nog sprekender? Dit is de tweede zin van het boek, en onmiddellijk zie je het helemaal voor je. Twee van de hoofdpersonen treffen elkaar op het station Bruxelles Midi. En je ziet het voor je, hoe VIncent Voogd door de hal loopt. Stephan Enter is een zeer begenadigd schrijver. Ik moet eerlijk zeggen dat ik er even in moest komen, want mijn vorige boek was er een met korte zinnen, heel recht toe recht aan. Dit boek is anders, vol mooie lange zinnen, ware kunstwerkjes en een genot om te lezen.
Het verhaal gaat over vier vrienden die twintig jaar geleden met elkaar in een alpinistenclub zaten en een tocht naar de Lofoten hebben gemaakt. Paul, Vincent, Martin en Lotte. Tijdens de tocht maakt Lotte een levensgevaarlijke val, maar wat er precies is gebeurd blijft lang onduidelijk. En onopgelost. Door de reünie komen vergeten gevoelens en oud zeer boven. En alles draait om Lotte.
Het boek bestaat uit drie hoofdstukken en een epiloog. De eerste drie hoofdstukken zijn steeds vanuit een ander perspectief geschreven. Eerst Paul, dan Martin, dan Vincent. Zelfs het taalgebruik wisselt per hoofdstuk. De drie vrienden kijken elk op een geheel andere manier tegen de gebeurtenissen aan en Enter weet op knappe manier alle verhalen met elkaar te verweven. Op het einde is duidelijk dat de vier eigenlijk heel eenzame mensen zijn, die elkaar maar een beetje kennen. En die nauwelijks een connectie met elkaar hebben.
Grip is een ideeënroman. Het boek heeft nauwelijks een plot, maar dat stoort mij niet. Alles in het verhaal klopt. Elk snippertje past in elkaar. Ik ben uiterst verbaasd dat ik nog nooit van Stephan Enter had gehoord, maar ik ga zeker zijn andere boeken ook lezen. Lees dit boek!
October 24, 2015
Weergaloze stijl. Prachtig verhaal. Lyrische beschrijving van natuur tijdens klimmen in Noorwegen. Hoe vriendschappen en keuzes in je adolescentie doorwerken voor de rest van je leven. Klimmen als metafoor voor de nietigheid van de mens op aarde en het heelal.
Wisselend perspectief tussen de drie hoofdpersonen laat goed zien hoe verschillend mensen kunnen zijn, in karakter, keuzes en de manier waarop ze de wereld beschouwen.
Wisselend perspectief tussen de drie hoofdpersonen laat goed zien hoe verschillend mensen kunnen zijn, in karakter, keuzes en de manier waarop ze de wereld beschouwen.
August 11, 2013
Mooi boek over vier volstrekt eenzame vrienden. Stephan Enter snijdt een tijdloos thema aan: zijn we als mensen daadwerkelijk met elkaar verbonden of leven we ons leven ondanks intense vriendschappen in volstrekte eenzaamheid? Zie ook mijn recensie op literairnederland.nl
http://www.literairnederland.nl/2012/...
http://www.literairnederland.nl/2012/...
March 12, 2015
"Nothing in the voice of the cicada intimates how soon it will die".
The reunion of four friends after twenty years becoming an opportunity for each of them to look back at his life and to the choices each of them has made.
This book by Stephan Enter is profound and unsettling, especially because of the shifts between the three point of views of the male characters, that show at each point a different story form the one supposed before and that make me want to read it again just to appreciate it more.
An amazing psychological novel about life, youth and its fall.
The reunion of four friends after twenty years becoming an opportunity for each of them to look back at his life and to the choices each of them has made.
This book by Stephan Enter is profound and unsettling, especially because of the shifts between the three point of views of the male characters, that show at each point a different story form the one supposed before and that make me want to read it again just to appreciate it more.
An amazing psychological novel about life, youth and its fall.
December 12, 2015
Prachtig geschreven Nederlandse roman over bergbeklimmers voor wie hun eigen leven en hun eigen persoon eigenlijk de moeilijkste berg om te bedwingen is. Grip verwijst zowel naar het klimmen als naar de pogingen van de hoofdpersonen om grip te krijgen op hun eigen levens en hun herinneringen. Haast onnederlands mooi van stijl. Een boek waarin elke zin een functie lijkt te hebben, afgewogen, een universum in zichzelf; echt prachtig. Het thema reizen dat verschillende functies heeft: de klimreis van de hoofdpersonen, de treinreis naar de reünie, de reis als metafoor voor misschien wel het leven of de tijd die voorbijgaat en daarmee herinneringen creëert die als snapshots of landschappen aan je voorbij trekken... Of de natuur en de vraag of die schoonheid bevat of dat dat slechts een romantisch menselijk idee is, geen werkelijkheid. Opnieuw denk je al snel aan een metafoor voor het leven: prachtige landschappen waar je je in mag begeven, of vijandige kale rotsen waar je elk moment vanaf kan vallen... Verschillende hoofdpersonen herinneren zich gemeenschappelijke gebeurtenissen verschillend en als lezer leg je de puzzel. Is er echt sprake van een gedeelde ervaring, toen en bij de reünie? Of blijft er van wat een vriendengroep leek, een verzameling individuen over?
Ik heb het boek herlezen en vond het nog mooier dan de eerste keer. Niks Hermans, Reve, Wolkers; Enter!
Reünie van klimvrienden
Grip gaat over vier klimvrienden, Paul, Vincent, Martin en Lotte. Paul is sensitief, sensueel en leeft in het hier en nu. Hij kijkt op tegen Vincent, die joviaal is, zelfverzekerd maar als eenling weinig empathisch. Vincent wijst Lotte af, maar realiseert zich later - te laat - dat zij zijn gemiste kans op geluk is. Lotte is stuurs, stoer en wispelturig. Martin bewondert haar schoonheid maar is niet verliefd op haar. Martin is sociaal, behaagziek en op zoek naar erkenning bij zijn vrienden van sjiekere en rijkere komaf. Vandaar zijn buitenlandse carrière en streven naar status als hoogleraar. Samen ondernemen ze een klimtocht naar noord-Noorwegen als ze twintig zijn. Als ze twee maal zo oud zijn, nodigt Martin, inmiddels getrouwd met Lotte met kind, de anderen uit voor een reünie. In de loop van het verhaal komen de perspectieven van de mannen langs, en leren we de personages kennen via de gedachten van de anderen. We merken ook dat de herinneringen van de personages verschillen. Heel geraffineerd gedaan.
Onsterfelijkheid
Eén van de leuke vondsten in dit verhaal is de zijlijn dat kranten berichten over wetenschappers die het eeuwige leven aankondigen. Het is een mooie achtergrond waartegen Enter het verstrijken van de tijd, ouder worden en sterfelijkheid in de levens van de hoofdpersonen afzet. Paul, Martin en Vincent bespreken onderweg naar de reünie dat bij onsterfelijkheid tijd waardeloos wordt, en daarmee leven, omdat het niet meer schaars is.
Wat gebeurt er echt?
Nog meer goed getroffen symboliek: de treinreis naar de plek van een reünie als beeld voor een reis naar en door herinneringen; de Lofoten, bergachtige eilanden in noord-Noorwegen, als fysieke aanduiding van de herinneringen. Op één van de toppen zegt Lotte: "Zo gelukkig zullen we nooit meer worden." Pats! Daar heb je het, op pagina 27 al, waar dit boek over gaat. En dan glijdt Lotte uit en valt. Als Paul haar weer in veiligheid heeft gebracht, laat ze hem beloven dat het een ongeluk was. Voor de lezer begint daar het ongemakkelijke van dit boek: als het geen ongeluk was, wat dan wel?
Tijd
Bij de val van Lotte gaat het horloge van Paul stuk; jaren later in de trein op weg naar de reünie draagt hij het nog steeds, als herinnering en als verwijzing naar de verstreken tijd: memento mori. Het boek bevat veel verwijzingen naar tijd. Zo valt het Vincent op dat er geen klokken hangen op Engelse perrons; een beschrijving van vergane glorie in Engeland: "(...) een sfeer van verval en tijdelijkheid (...)"; een bij toeval aangereden schaap - dood door ongeluk; een bankje opgedragen aan overleden mensen die daar altijd zaten...
Lotte
De grote afwezige die constant aanwezig is, is Lotte. Lotte blijft een mysterie, niet alleen voor de andere personages, maar ook voor de lezer. Alle drie de heren hebben een eigen verhouding met haar. Zelfs als ze eindelijk in het boek verschijnt, is het in de vorm van een beeld, een schim, unclear.
Ik heb het boek herlezen en vond het nog mooier dan de eerste keer. Niks Hermans, Reve, Wolkers; Enter!
Reünie van klimvrienden
Grip gaat over vier klimvrienden, Paul, Vincent, Martin en Lotte. Paul is sensitief, sensueel en leeft in het hier en nu. Hij kijkt op tegen Vincent, die joviaal is, zelfverzekerd maar als eenling weinig empathisch. Vincent wijst Lotte af, maar realiseert zich later - te laat - dat zij zijn gemiste kans op geluk is. Lotte is stuurs, stoer en wispelturig. Martin bewondert haar schoonheid maar is niet verliefd op haar. Martin is sociaal, behaagziek en op zoek naar erkenning bij zijn vrienden van sjiekere en rijkere komaf. Vandaar zijn buitenlandse carrière en streven naar status als hoogleraar. Samen ondernemen ze een klimtocht naar noord-Noorwegen als ze twintig zijn. Als ze twee maal zo oud zijn, nodigt Martin, inmiddels getrouwd met Lotte met kind, de anderen uit voor een reünie. In de loop van het verhaal komen de perspectieven van de mannen langs, en leren we de personages kennen via de gedachten van de anderen. We merken ook dat de herinneringen van de personages verschillen. Heel geraffineerd gedaan.
Onsterfelijkheid
Eén van de leuke vondsten in dit verhaal is de zijlijn dat kranten berichten over wetenschappers die het eeuwige leven aankondigen. Het is een mooie achtergrond waartegen Enter het verstrijken van de tijd, ouder worden en sterfelijkheid in de levens van de hoofdpersonen afzet. Paul, Martin en Vincent bespreken onderweg naar de reünie dat bij onsterfelijkheid tijd waardeloos wordt, en daarmee leven, omdat het niet meer schaars is.
Wat gebeurt er echt?
Nog meer goed getroffen symboliek: de treinreis naar de plek van een reünie als beeld voor een reis naar en door herinneringen; de Lofoten, bergachtige eilanden in noord-Noorwegen, als fysieke aanduiding van de herinneringen. Op één van de toppen zegt Lotte: "Zo gelukkig zullen we nooit meer worden." Pats! Daar heb je het, op pagina 27 al, waar dit boek over gaat. En dan glijdt Lotte uit en valt. Als Paul haar weer in veiligheid heeft gebracht, laat ze hem beloven dat het een ongeluk was. Voor de lezer begint daar het ongemakkelijke van dit boek: als het geen ongeluk was, wat dan wel?
Tijd
Bij de val van Lotte gaat het horloge van Paul stuk; jaren later in de trein op weg naar de reünie draagt hij het nog steeds, als herinnering en als verwijzing naar de verstreken tijd: memento mori. Het boek bevat veel verwijzingen naar tijd. Zo valt het Vincent op dat er geen klokken hangen op Engelse perrons; een beschrijving van vergane glorie in Engeland: "(...) een sfeer van verval en tijdelijkheid (...)"; een bij toeval aangereden schaap - dood door ongeluk; een bankje opgedragen aan overleden mensen die daar altijd zaten...
Lotte
De grote afwezige die constant aanwezig is, is Lotte. Lotte blijft een mysterie, niet alleen voor de andere personages, maar ook voor de lezer. Alle drie de heren hebben een eigen verhouding met haar. Zelfs als ze eindelijk in het boek verschijnt, is het in de vorm van een beeld, een schim, unclear.
March 22, 2013
Heel mooi boek, rustig geschreven waardoor het soms leek of het wat spanning of tempo miste. Dat werd ruimschoots goed gemaakt door de doorlopende filosofie over de onsterfelijkheid, door het vanuit drie personages beschreven verhaal die allemaal op dezelfde vrouw focussen.
Ik vind het mooi hoe er een heel boek geschreven is over één dag, hoe we daarin moeiteloos worden meegenomen in uitgebreide herinneringen en weer net zo makkelijk terugstappen naar de realiteit. Het boek heeft mooie metaforen en gedachtegangen, het enige 'minpunt' vind ik dat we de gedachtegangen van Lotte niet te weten komen, dat had ik een mooier einde gevonden denk ik.
Ik vind het mooi hoe er een heel boek geschreven is over één dag, hoe we daarin moeiteloos worden meegenomen in uitgebreide herinneringen en weer net zo makkelijk terugstappen naar de realiteit. Het boek heeft mooie metaforen en gedachtegangen, het enige 'minpunt' vind ik dat we de gedachtegangen van Lotte niet te weten komen, dat had ik een mooier einde gevonden denk ik.
July 2, 2018
Dit is waarom ik lees.
Klik hier voor een videorecensie van Grip op mijn Youtube-kanaal De idioot.
Klik hier voor een videorecensie van Grip op mijn Youtube-kanaal De idioot.
April 9, 2013
Drie mannen vertellen na elkaar oa over hun vroegere vriendschap. Ze zijn nu op weg naar een soort reünie en kijken terug, wat vonden ze van elkaar, hoe goed was die vriendschap eigenlijk? Belangrijk in hun ervaring is een gezamenlijke klimreis, zo’n twintig jaar geleden, naar Noorwegen. Het draait hierbij vooral om Lotte: de enige vrouwelijke deelnemer aan die reis. Ieder heeft er zijn eigen verhaal bij. Ook gaat het veel over het verstrijken van de tijd. Ze kijken alle drie terug op wat er in de tussenliggende jaren is gebeurd: heb ik de juiste keuzes gemaakt, ben ik gelukkig geworden, heb ik iets van mijn leven gemaakt?
Als ze elkaar dan weer spreken concludeert Paul:
‘Het was totaal veranderd, ze waren als ijsschotsen losgeraakt – in het begin zag je de ander nog en leek het of alles bij het oude bleef en even vertrouwd doorging en dan bleek dat je zo ver uit elkaar was gedreven dat de afstand onoverbrugbaar was.’
Tussendoor speelt, nav een krantenbericht, nog een discussie over onsterfelijkheid. Het al dan niet wenselijke daarvan. De meningen zijn erover verdeeld. Paul ziet het wel zitten Maar Vincent zegt: “ik denk dat je alles voor lief gaat nemen. Je wordt onverschillig omdat je weet dat je eindeloos de tijd hebt en alles nog eens kunt goedmaken. Het haalt de essentie uit het voorbijgaan van de dingen wanneer het meeste dat je doet herhaalbaar en herstelbaar is. Je leven wordt minder waard…"
Het boek is heel mooi geschreven maar het greep me niet echt. Ook vond ik het slot wat apart.
Als ze elkaar dan weer spreken concludeert Paul:
‘Het was totaal veranderd, ze waren als ijsschotsen losgeraakt – in het begin zag je de ander nog en leek het of alles bij het oude bleef en even vertrouwd doorging en dan bleek dat je zo ver uit elkaar was gedreven dat de afstand onoverbrugbaar was.’
Tussendoor speelt, nav een krantenbericht, nog een discussie over onsterfelijkheid. Het al dan niet wenselijke daarvan. De meningen zijn erover verdeeld. Paul ziet het wel zitten Maar Vincent zegt: “ik denk dat je alles voor lief gaat nemen. Je wordt onverschillig omdat je weet dat je eindeloos de tijd hebt en alles nog eens kunt goedmaken. Het haalt de essentie uit het voorbijgaan van de dingen wanneer het meeste dat je doet herhaalbaar en herstelbaar is. Je leven wordt minder waard…"
Het boek is heel mooi geschreven maar het greep me niet echt. Ook vond ik het slot wat apart.
March 17, 2012
Zeer mooi boek. Over keuzes maken en hoe die keuzes ons leven bepalen. Een terechte Gouden Uil nominatie!
August 10, 2016
Als voorbereiding op een leesgroep, met pen en papier in de aanslag, in alle rust herlezen. En wellicht zo ook totaal onbewust meegegaan in die nieuwe trend van 'slow reading'...
Maar wat een mooi boek!
Het doet je
- grijpen naar je atlas. Want waar liggen die Lofoten juist? En hoe ziet het landschap eruit?
https://www.google.be/search?q=lofote...
- mee mijmeren over begrippen als 'tijd', 'onsterfelijkheid', 'herinneringen', 'jeugd', 'keuzes maken' ...
Dankzij slow reading van *** naar ****
Maar wat een mooi boek!
Het doet je
- grijpen naar je atlas. Want waar liggen die Lofoten juist? En hoe ziet het landschap eruit?
https://www.google.be/search?q=lofote...
- mee mijmeren over begrippen als 'tijd', 'onsterfelijkheid', 'herinneringen', 'jeugd', 'keuzes maken' ...
Dankzij slow reading van *** naar ****
December 5, 2014
Ik kan er gewoon niet van slapen, er zitten nog duizend ongemakkelijke beestjes in mijn maag. Wat een droefenis dat verhaal van Vincent en niemand om hem te redden zoals Lotte door Paul en Martin werd gered. En hoe zielig, hoe doelloos en hoe droevig is je leven als je zegt "Natuur, de wereld, kende geen schoonheid; die werd er door mensen als Paul ingelegd, maar het was allemaal een flauwe leugen en vooral ook tragisch - zo'n hardnekkig verlangen schoonheid en zin in de dingen te zien."
February 3, 2022
“Nou en?”, schreeuwde ik zo ongeveer op elke pagina tegen dit boek, dat zo nikserig is, de gebeurtenissen ondergeschikt lijkt te maken aan de stijl en bovendien zo uiteenspat van de zelfgenoegzaamheid dat het me zelfs na enkele uren afkoelen nog niet gelukt is een boek uit mijn geheugen op te diepen dat ik slechter vond dan Stephan Enters Grip.
Vier vrienden ontmoeten elkaar twintig jaar nadat ze een klimtrip maakten op de Lofoten. Daar vond een incident (sic) plaats dat volgens de flaptekst van dit boek ‘hun levens op dramatische wijze stuurde’. Maar laat ik mijn pijlen niet teveel richten op de flaptekst - het is zonder twijfel het beste aan het hele boek.
We volgen vooral de reis van Paul en Vincent, die elkaar ook jaren niet gezien hebben, maar nu samen naar Wales reizen om daar de twee andere vrienden - inmiddels een stel - Martin en Lotte te bezoeken. De reis en de talloze navelstaarderige bespiegelingen van de hemeltergend saaie en affluente Paul en Vincent, worden afgewisseld met flashbacks naar de vermaarde trip die de alpinisten 20 jaar eerder maakten. Later, wanneer de mannen in Wales aankomen en Martin ontmoeten, worden we ook getrakteerd op zijn innerlijke monoloog, vol twijfels over hoe de anderen hem zien en zagen, afgewisseld met zijn herinneringen aan de trip.
De enige wier herinneringen en zielenroerselen voor de lezer in nevelen gehuld blijven, is Lotte. Lotte wacht thuis tot haar man Martin de anderen van het station heeft gehaald, maar als lezer komen we niet te weten hoe zij het verleden beleefd heeft. Wat niet wil zeggen dat Lotte een grote afwezige genoemd kan worden in dit boek. Integendeel. Het gaat voortdurend over Lotte. Lotte was fantastisch, Lotte was verschrikkelijk. Lotte dumpte, Lotte werd gedumpt, Lotte redde, Lotte werd gered.
Doordat we niet in het hoofd van Lotte kruipen, is zij eigenlijk het enige personage waar je met goed fatsoen nog enige sympathie voor op kunt brengen, ware het niet dat je haar ook spuugzat wordt door al het gedweep en gemijmer van de anderen over haar.
Maar laten we ons niet alleen op de betweterige en intens eenzame personages richten. Want, aldus Het Parool, ‘het geheim van deze roman zit in de stijl’. En als met ‘geheim’ bedoeld wordt ‘het geheime wapen dat de enkeling die nog van lezen houdt hiervan ogenblikkelijk geneest’, dan ja. In afwachting van het verhaal - een verhaal, in godsnaam! Iets dat trekt, iets dat nieuwsgierig maakt! - worstelde ik mij door het volstrekt misplaatst bloemrijke taalgebruik van Enter. De beelden, de metaforen, waarmee hij de gedachten van de personages aankleedt: pathetisch en ongeloofwaardig. De omschrijvingen van de natuur: gaap, niet interessant.
Dit is, in zekere zin, een boek over klimmers. Met de titel Grip - oh wat mooi ambigu zeg, práchtig! - verwijst Enter zowel naar het fysieke houvast dat voor alpinisten het verschil tussen leven en dood kan betekenen, als de grip op emoties, op gedachten. Op hoe je leven loopt, wat je daar van vindt en vooral wat je daarmee doet. Als lezer, en sta me toe dat ik even de metafoor van de grote literator Enter leen - ben ik bij het lezen van dit boek ook continu op zoek naar houvast: waar gaat dit naartoe? Wat lees ik en vooral: waarom zou ik verder lezen? Het enige antwoord dat ik hierop vond, nadat ik de 162ste pagina omsloeg, is: omdat de leden van mijn leesclub boos worden als ik het niét uitlees.
Elke leessessie voelde als een Sisyfysarbeid: mijn ogen bleven bladzijde na bladzijde een steen omhoogrollen, maar de top werd nooit bereikt. Een passage die representatief is voor de uitslag die Enters schrijfstijl me om de haverklap bezorgde: “Een donderdagmiddag in het najaar. Naast hem iemand van zijn leeftijd en lengte die een ongewassen en slaperige indruk maakte. Toen de ander uitstapte, drong op het laatste moment tot hem door dat er iets was blijven staan - een soort kleine houweel.” Pfffff
Houd je van boeken over onsympathieke personages die geen enkele wijze levensles hebben opgestoken omdat ze alleen maar in gedachten naar hun eigen spiegelbeeld kijken? Houd je van romans zonder noemenswaardig plot, zonder doel, zonder boodschap, zonder apotheose, maar wél met eindeloze, wollige en geforceerd aandoende zinnen over zonlicht dat weerspiegelt in de zee? Dan is dit hét boek voor jou. In alle andere gevallen: blijf ver weg van Grip.
Vier vrienden ontmoeten elkaar twintig jaar nadat ze een klimtrip maakten op de Lofoten. Daar vond een incident (sic) plaats dat volgens de flaptekst van dit boek ‘hun levens op dramatische wijze stuurde’. Maar laat ik mijn pijlen niet teveel richten op de flaptekst - het is zonder twijfel het beste aan het hele boek.
We volgen vooral de reis van Paul en Vincent, die elkaar ook jaren niet gezien hebben, maar nu samen naar Wales reizen om daar de twee andere vrienden - inmiddels een stel - Martin en Lotte te bezoeken. De reis en de talloze navelstaarderige bespiegelingen van de hemeltergend saaie en affluente Paul en Vincent, worden afgewisseld met flashbacks naar de vermaarde trip die de alpinisten 20 jaar eerder maakten. Later, wanneer de mannen in Wales aankomen en Martin ontmoeten, worden we ook getrakteerd op zijn innerlijke monoloog, vol twijfels over hoe de anderen hem zien en zagen, afgewisseld met zijn herinneringen aan de trip.
De enige wier herinneringen en zielenroerselen voor de lezer in nevelen gehuld blijven, is Lotte. Lotte wacht thuis tot haar man Martin de anderen van het station heeft gehaald, maar als lezer komen we niet te weten hoe zij het verleden beleefd heeft. Wat niet wil zeggen dat Lotte een grote afwezige genoemd kan worden in dit boek. Integendeel. Het gaat voortdurend over Lotte. Lotte was fantastisch, Lotte was verschrikkelijk. Lotte dumpte, Lotte werd gedumpt, Lotte redde, Lotte werd gered.
Doordat we niet in het hoofd van Lotte kruipen, is zij eigenlijk het enige personage waar je met goed fatsoen nog enige sympathie voor op kunt brengen, ware het niet dat je haar ook spuugzat wordt door al het gedweep en gemijmer van de anderen over haar.
Maar laten we ons niet alleen op de betweterige en intens eenzame personages richten. Want, aldus Het Parool, ‘het geheim van deze roman zit in de stijl’. En als met ‘geheim’ bedoeld wordt ‘het geheime wapen dat de enkeling die nog van lezen houdt hiervan ogenblikkelijk geneest’, dan ja. In afwachting van het verhaal - een verhaal, in godsnaam! Iets dat trekt, iets dat nieuwsgierig maakt! - worstelde ik mij door het volstrekt misplaatst bloemrijke taalgebruik van Enter. De beelden, de metaforen, waarmee hij de gedachten van de personages aankleedt: pathetisch en ongeloofwaardig. De omschrijvingen van de natuur: gaap, niet interessant.
Dit is, in zekere zin, een boek over klimmers. Met de titel Grip - oh wat mooi ambigu zeg, práchtig! - verwijst Enter zowel naar het fysieke houvast dat voor alpinisten het verschil tussen leven en dood kan betekenen, als de grip op emoties, op gedachten. Op hoe je leven loopt, wat je daar van vindt en vooral wat je daarmee doet. Als lezer, en sta me toe dat ik even de metafoor van de grote literator Enter leen - ben ik bij het lezen van dit boek ook continu op zoek naar houvast: waar gaat dit naartoe? Wat lees ik en vooral: waarom zou ik verder lezen? Het enige antwoord dat ik hierop vond, nadat ik de 162ste pagina omsloeg, is: omdat de leden van mijn leesclub boos worden als ik het niét uitlees.
Elke leessessie voelde als een Sisyfysarbeid: mijn ogen bleven bladzijde na bladzijde een steen omhoogrollen, maar de top werd nooit bereikt. Een passage die representatief is voor de uitslag die Enters schrijfstijl me om de haverklap bezorgde: “Een donderdagmiddag in het najaar. Naast hem iemand van zijn leeftijd en lengte die een ongewassen en slaperige indruk maakte. Toen de ander uitstapte, drong op het laatste moment tot hem door dat er iets was blijven staan - een soort kleine houweel.” Pfffff
Houd je van boeken over onsympathieke personages die geen enkele wijze levensles hebben opgestoken omdat ze alleen maar in gedachten naar hun eigen spiegelbeeld kijken? Houd je van romans zonder noemenswaardig plot, zonder doel, zonder boodschap, zonder apotheose, maar wél met eindeloze, wollige en geforceerd aandoende zinnen over zonlicht dat weerspiegelt in de zee? Dan is dit hét boek voor jou. In alle andere gevallen: blijf ver weg van Grip.
June 2, 2014
Een ogenschijnlijk zelfde ervaring heeft ervoor gezorgd dat vier vrienden veranderd zijn. Martin, de misprezen organisator, is samen met Lotte en heeft het allemaal voor elkaar. Paul is volgens mij nog het minst veranderd, het meeste de jeugdige gebleven. En Vincent , de schijnbaar onverschilligste van de vier, is mislukt in zijn grote doelen, maar durft het niet te tonen.
Nu twintig jaar na datum maken ze zich op voor een reünie en elk kijkt ernaar uit met een ander verhaal en een ander verlangen. Martin wil de vrienden terug bijeenbrengen, Paul wil zijn jeugd gedeeltelijk herbeleven en Vincent wil de fouten uit het verleden goedmaken. Dit alles mengt zich in een meeslepend verhaal dat niet afloopt zoals verwacht.
Stephan Enter slaagt er mooi in om langs een personage, dat niet op de voorgrond verschijnt, de spanning op te drijven. Zowel Paul en Vincent als Martin hebben andere gevoelens of gedachten rondom Lotte, die allemaal gebaseerd zijn op de gebeurtenissen van twintig jaar geleden. Je leert Lotte vanuit hun standpunt kennen, maar door haar niet aan het woord te laten, blijft er een zeker mysterie hangen rond de feiten. Een mysterie dat zelfs op het einde nog onbeantwoord is. Daarom heb ik Grip met heel veel plezier gelezen.
Nu twintig jaar na datum maken ze zich op voor een reünie en elk kijkt ernaar uit met een ander verhaal en een ander verlangen. Martin wil de vrienden terug bijeenbrengen, Paul wil zijn jeugd gedeeltelijk herbeleven en Vincent wil de fouten uit het verleden goedmaken. Dit alles mengt zich in een meeslepend verhaal dat niet afloopt zoals verwacht.
Stephan Enter slaagt er mooi in om langs een personage, dat niet op de voorgrond verschijnt, de spanning op te drijven. Zowel Paul en Vincent als Martin hebben andere gevoelens of gedachten rondom Lotte, die allemaal gebaseerd zijn op de gebeurtenissen van twintig jaar geleden. Je leert Lotte vanuit hun standpunt kennen, maar door haar niet aan het woord te laten, blijft er een zeker mysterie hangen rond de feiten. Een mysterie dat zelfs op het einde nog onbeantwoord is. Daarom heb ik Grip met heel veel plezier gelezen.
February 28, 2015
Stephan Enter, Grip
Wat een talent om gedachtes, herinneringen, belevingen onder woorden te brengen. Geweldig! Als vanzelf reis je mee met de herinneringen en weer terug naar het hier en nu, onderwijl mijmerend over tijd, dood en eeuwigheid. Met scherp observatievermogen wordt de entourage herkenbaar geschetst.
De plot is de reunie na 20 jaar van 4 studenten, klimvrienden. Drie delen beschrijven steeds vanuit het standpunt van een andere vriend de herinneringen mn aan hun reis naar de Lofoten. Steeds een andere invalshoek op de personages completeert beetje bij beetje de karakterschets. Een van de vier komt echter niet zelf aan het woord. Hiermee blijft het boek een persoonlijke belevenis en krijgt de plot geen oplossing. Knap!
Wat een talent om gedachtes, herinneringen, belevingen onder woorden te brengen. Geweldig! Als vanzelf reis je mee met de herinneringen en weer terug naar het hier en nu, onderwijl mijmerend over tijd, dood en eeuwigheid. Met scherp observatievermogen wordt de entourage herkenbaar geschetst.
De plot is de reunie na 20 jaar van 4 studenten, klimvrienden. Drie delen beschrijven steeds vanuit het standpunt van een andere vriend de herinneringen mn aan hun reis naar de Lofoten. Steeds een andere invalshoek op de personages completeert beetje bij beetje de karakterschets. Een van de vier komt echter niet zelf aan het woord. Hiermee blijft het boek een persoonlijke belevenis en krijgt de plot geen oplossing. Knap!
May 20, 2021
Grip is zowel sterk qua vorm als qua inhoud. Het boek is meesterlijk gecomponeerd: het eerste woord (God) raakt meteen aan het vergankelijkheidsthema uit de roman, het begin sluit naadloos aan op het einde en het aantal hoofdstukken (8) is afgestemd op het thema. Ook de vele aangesneden thema's komen in deze compositie tot hun recht: de hiervoor genoemde vergankelijkheid, het verstrijken van de tijd, de fundamentele eenzaamheid van de mens en de vindplaats van geluk in het leven (in het contact met mensen of de overige natuur). Dit is literatuur met een hoofdletter L.
November 22, 2015
Grip is een boek dat je letterlijk grijpt. Zowel de karakters als de omschrijvingen van plaatsen en landschappen zijn buitengewoon beeldend, zonder veel omhaal van woorden. De spanning van het verhaal houdt je aandacht van het begin tot het eind vast. Ik vind het een aanrader.
August 5, 2012
Prachtig boek. Drie mannen overdenken oa hun gezamelijke klimtocht in Noorwegen. De vierde klimmer, Lotte speelt daarin een sleutelrol.
Met grote tegenzin zag ik de laatste pagina dichterbij komen..
Met grote tegenzin zag ik de laatste pagina dichterbij komen..
April 1, 2023
Ik kende het boek niet, maar nam het mee uit de minibieb hier in de buurt vanwege de mooie kaft en de premisse van een verhaal over een vriendschap / vriendengroep. Mooi geschreven verhaal, vanuit drie mannelijke perspectieven, die niet alleen over hun vriendschap en gezamenlijke geschiedenis nadenken, en hun klimreis naar Scandinavië, maar ook over die ene vrouw die hen alle drie raakte.
May 16, 2020
Stephan Enter was voor mij tot een paar weken geleden een blinde vlek, ook al heeft de Nederlandse auteur toch al wat romans op zijn palmares staan. Tot mijn aangename verrassing bleek het eerste boek dat ik van hem in handen kreeg meteen een voltreffer. Tijdens de eerste pagina’s kostte het enige moeite om in het verhaal te geraken, maar eens vertrokken, kon ik het met moeite aan de kant leggen.
“Grip” vertelt het relaas van vier vrienden, Vincent, Paul, Lotte en Martin, die elkaar leren kennen dankzij een gemeenschappelijke interesse, de klimsport, en een toevallige ontmoeting. Ook al relativeert de auteur bij monde van Vincent herhaaldelijk het begrip vriendschap en herleidt hij het tot gezelschap, toch kan je ergens van een verbondenheid spreken. Paul en Vincent hebben afgesproken in het station van Brussel-Zuid om samen het openbaar vervoer te nemen tot in Swansea, de eindbestemming van hun reis. Daar zullen ze de andere helft van het groepje ontmoeten: Lotte en Martin, die sinds een twintigtal jaar een koppel zijn en samen een dochtertje hebben.
Met één krantenartikel over onsterfelijkheid als rode draad en aan de hand van één gebeurtenis tijdens een klimexpeditie naar de Lofoten vertelt de auteur het verhaal van de vier vrienden. Een verhaal dat zich langzaam ontwikkelt en voor je ogen ontrolt, op het ritme van de treinreis van Vincent en Paul naar het oosten van Wales. De auteur neemt in de conversaties ruim de tijd om uit te weiden over het onherroepelijke verstrijken van de tijd, de kracht en (on)betrouwbaarheid van herinneringen, verliefdheid en liefde en het leven in het algemeen.
Dat het vervoermiddel en de reismetafoor staan voor het leven en de tijd, komt meermaals in het verhaal naar boven: “Uiteindelijk, dacht hij, deelden alle mensen op de wereld maar één enkel klein ding met elkaar en dat was de tijd, dit moment, het ogenblik waarin ze leefden en waarin ze werden voortgesleept - ze deelden het met elkaar als willekeurige reizigers een rijtuig van de trein.”
Drie van de vier vrienden verwachten niet zo veel van deze reünie, die twintig jaar na de reis naar Noorwegen plaatsvindt. De redenen hiervoor verschillen van personage tot personage en Enter lost die tergend langzaam. Dat hetgeen voorgevallen is tijdens die trip bepalend is voor het punt waarop ze zich nu alle vier in hun leven bevinden, spreekt voor zich.
Vincent lijkt de meest consequente van de vier, iemand die alles goed op een rijtje heeft en weet wat hij wil. Maar net hij twijfelt het meest aan de juistheid van de grote beslissingen die hij in zijn leven genomen heeft. “Zo ging het steeds - terwijl je je overbewust was van tijd, van je plek op een loopband, en feilloos data hechtte aan ontmoetingen, vakanties, brieven, gelezen boeken, bleek datzelfde materiaal zand tussen je vingers.”
Hier en daar laat Enter één van zijn personages een theorie verkondigen waar je onbewust over doordenkt, iets dat blijft hangen ook als je het boek aan de kant gelegd hebt: “(...) een sprankelende theorie over jongens en meisjes die vlug volgroeid waren, populair waren, vroeg sex hadden; hun voorsprong werd later ingeleverd en meer dan dat: die vroegrijpen verzandden in treurige huwelijken met kinderen, kregen saaie vaste banen, vergaten zich te ontwikkelen.” Om veel verder in het boek op deze gedachte terug te komen en zijn theorie toe te passen op het leven van zijn personages.
Hoe dan ook, je mag zoveel nadenken en filosoferen over het leven als je wil, uiteindelijk moet je het ook leven. Als je alles afweegt en kapot analyseert, elke vorm van spontaneïteit en intuïtie overboord gooit, heeft het leven weinig interessant meer te bieden. En voor je het weet, zit je tijd erop en is het voorbij. Zoals Lotte het raak beschrijft: “Dat leven niets anders was dan een lucifer die werd afgestreken, maar je moest die vlam gebruiken om iets anders mee aan te steken. Als je te lang wachtte, ging hij uit en was het te laat.”
“Grip” vertelt het relaas van vier vrienden, Vincent, Paul, Lotte en Martin, die elkaar leren kennen dankzij een gemeenschappelijke interesse, de klimsport, en een toevallige ontmoeting. Ook al relativeert de auteur bij monde van Vincent herhaaldelijk het begrip vriendschap en herleidt hij het tot gezelschap, toch kan je ergens van een verbondenheid spreken. Paul en Vincent hebben afgesproken in het station van Brussel-Zuid om samen het openbaar vervoer te nemen tot in Swansea, de eindbestemming van hun reis. Daar zullen ze de andere helft van het groepje ontmoeten: Lotte en Martin, die sinds een twintigtal jaar een koppel zijn en samen een dochtertje hebben.
Met één krantenartikel over onsterfelijkheid als rode draad en aan de hand van één gebeurtenis tijdens een klimexpeditie naar de Lofoten vertelt de auteur het verhaal van de vier vrienden. Een verhaal dat zich langzaam ontwikkelt en voor je ogen ontrolt, op het ritme van de treinreis van Vincent en Paul naar het oosten van Wales. De auteur neemt in de conversaties ruim de tijd om uit te weiden over het onherroepelijke verstrijken van de tijd, de kracht en (on)betrouwbaarheid van herinneringen, verliefdheid en liefde en het leven in het algemeen.
Dat het vervoermiddel en de reismetafoor staan voor het leven en de tijd, komt meermaals in het verhaal naar boven: “Uiteindelijk, dacht hij, deelden alle mensen op de wereld maar één enkel klein ding met elkaar en dat was de tijd, dit moment, het ogenblik waarin ze leefden en waarin ze werden voortgesleept - ze deelden het met elkaar als willekeurige reizigers een rijtuig van de trein.”
Drie van de vier vrienden verwachten niet zo veel van deze reünie, die twintig jaar na de reis naar Noorwegen plaatsvindt. De redenen hiervoor verschillen van personage tot personage en Enter lost die tergend langzaam. Dat hetgeen voorgevallen is tijdens die trip bepalend is voor het punt waarop ze zich nu alle vier in hun leven bevinden, spreekt voor zich.
Vincent lijkt de meest consequente van de vier, iemand die alles goed op een rijtje heeft en weet wat hij wil. Maar net hij twijfelt het meest aan de juistheid van de grote beslissingen die hij in zijn leven genomen heeft. “Zo ging het steeds - terwijl je je overbewust was van tijd, van je plek op een loopband, en feilloos data hechtte aan ontmoetingen, vakanties, brieven, gelezen boeken, bleek datzelfde materiaal zand tussen je vingers.”
Hier en daar laat Enter één van zijn personages een theorie verkondigen waar je onbewust over doordenkt, iets dat blijft hangen ook als je het boek aan de kant gelegd hebt: “(...) een sprankelende theorie over jongens en meisjes die vlug volgroeid waren, populair waren, vroeg sex hadden; hun voorsprong werd later ingeleverd en meer dan dat: die vroegrijpen verzandden in treurige huwelijken met kinderen, kregen saaie vaste banen, vergaten zich te ontwikkelen.” Om veel verder in het boek op deze gedachte terug te komen en zijn theorie toe te passen op het leven van zijn personages.
Hoe dan ook, je mag zoveel nadenken en filosoferen over het leven als je wil, uiteindelijk moet je het ook leven. Als je alles afweegt en kapot analyseert, elke vorm van spontaneïteit en intuïtie overboord gooit, heeft het leven weinig interessant meer te bieden. En voor je het weet, zit je tijd erop en is het voorbij. Zoals Lotte het raak beschrijft: “Dat leven niets anders was dan een lucifer die werd afgestreken, maar je moest die vlam gebruiken om iets anders mee aan te steken. Als je te lang wachtte, ging hij uit en was het te laat.”
November 9, 2012
De hoofdpersonen van Grip zijn drie mannen en een vrouw. Zij hebben 20 jaar geleden een zwerftocht gemaakt in Noorwegen en tijdens deze tocht is er iets gebeurd. Nu, 2007, is er een reünie gepland. Paul en Vincent zijn samen met de trein onderweg naar Wales, naar Martin en Lotte. Zij zijn inmiddels getrouwd. Bij gebrek aan wereldnieuws wordt in alle kranten melding gemaakt van een Amerikaanse hoogleraar die voorspelt dat mensen over twintig onsterfelijk kunnen zijn.
Het boek is opgebouwd uit drie delen en een epiloog. Na elk deel verschuift het perspectief naar een ander personage zodat de gebeurtenissen telkens vanuit een ander gezichtspunt worden verteld. Alleen Lotte, die komt niet aan het woord. Paul, Vincent en Martin waren allemaal op de een of andere manier in haar ban. Uit hun verhalen en herinneringen blijkt dat wat toen gebeurd is een belangrijke rol heeft gespeeld in hun verdere leven. Het artikel over de onsterfelijkheid loopt als een rode draad door het hele verhaal.
De schrijfstijl van Enter bevalt me wel. Het is vlot geschreven en ik hou wel van zinnen als “Paul bedankte met een glimlach maar stuitte op de kersrode streep van haar mond”. Het boek heeft veel spanning. Door de flashbacks weten we dat er bij de zwerftocht 20 jaar geleden iets is gebeurd maar wat dat dan is geweest, dat blijft lang onduidelijk. Daarbij gaat er ook iets gebeuren, de dreiging is voelbaar.
Door het wisselende perspectief heeft Enter de mogelijkheid gecreëerd om te laten zien hoe dezelfde gebeurtenis door verschillende personen anders wordt beleefd. En hoe dat later anders in hun herinneringen naar boven komt. Maar ook blijkt hoe verkeerd mensen elkaar kunnen begrijpen. Hoe ze denken de ander te kennen en te weten wat hun beweegreden is terwijl ze er feitelijk helemaal naast zitten.
De personages vind ik stuk voor stuk weinig sympathiek. Niemand lijkt echt authentiek te zijn. Ze spelen een spel, zijn voortdurend met zichzelf bezig. Misschien is Lotte een uitzondering maar die komt niet aan het woord en we kennen haar daardoor alleen uit de verhalen van de drie mannen.
Ik heb het boek met plezier gelezen. De stijl bevalt me, de spanning, de dreiging, het spelen met perspectief en tijdschema. Ondanks de flashbacks is er toch een duidelijke verhaallijn, de lentedag in 2007, de aanloop naar de reünie. De personages leer je door de opzet van het boek goed kennen. Enter heeft goed over zijn hoofdpersonen nagedacht en ze zijn nauwgezet uitgewerkt. De keuze om juist Lotte, die zo’n belangrijke rol in de levens van de drie mannen heeft gehad, niet aan het woord te laten, is briljant. Met haar verhaal zou het een totaal ander boek zijn geworden. Mijn oordeel, vier sterren.
Het boek is opgebouwd uit drie delen en een epiloog. Na elk deel verschuift het perspectief naar een ander personage zodat de gebeurtenissen telkens vanuit een ander gezichtspunt worden verteld. Alleen Lotte, die komt niet aan het woord. Paul, Vincent en Martin waren allemaal op de een of andere manier in haar ban. Uit hun verhalen en herinneringen blijkt dat wat toen gebeurd is een belangrijke rol heeft gespeeld in hun verdere leven. Het artikel over de onsterfelijkheid loopt als een rode draad door het hele verhaal.
De schrijfstijl van Enter bevalt me wel. Het is vlot geschreven en ik hou wel van zinnen als “Paul bedankte met een glimlach maar stuitte op de kersrode streep van haar mond”. Het boek heeft veel spanning. Door de flashbacks weten we dat er bij de zwerftocht 20 jaar geleden iets is gebeurd maar wat dat dan is geweest, dat blijft lang onduidelijk. Daarbij gaat er ook iets gebeuren, de dreiging is voelbaar.
Door het wisselende perspectief heeft Enter de mogelijkheid gecreëerd om te laten zien hoe dezelfde gebeurtenis door verschillende personen anders wordt beleefd. En hoe dat later anders in hun herinneringen naar boven komt. Maar ook blijkt hoe verkeerd mensen elkaar kunnen begrijpen. Hoe ze denken de ander te kennen en te weten wat hun beweegreden is terwijl ze er feitelijk helemaal naast zitten.
De personages vind ik stuk voor stuk weinig sympathiek. Niemand lijkt echt authentiek te zijn. Ze spelen een spel, zijn voortdurend met zichzelf bezig. Misschien is Lotte een uitzondering maar die komt niet aan het woord en we kennen haar daardoor alleen uit de verhalen van de drie mannen.
Ik heb het boek met plezier gelezen. De stijl bevalt me, de spanning, de dreiging, het spelen met perspectief en tijdschema. Ondanks de flashbacks is er toch een duidelijke verhaallijn, de lentedag in 2007, de aanloop naar de reünie. De personages leer je door de opzet van het boek goed kennen. Enter heeft goed over zijn hoofdpersonen nagedacht en ze zijn nauwgezet uitgewerkt. De keuze om juist Lotte, die zo’n belangrijke rol in de levens van de drie mannen heeft gehad, niet aan het woord te laten, is briljant. Met haar verhaal zou het een totaal ander boek zijn geworden. Mijn oordeel, vier sterren.
April 3, 2014
Op het treinstation in Brussel ontmoeten Paul en Vincent elkaar, ze zijn op weg naar Engeland voor een reünie met Martin en Lotte.
In hun studententijd vormden ze samen een groepje die van alpinisme hielden en mooie tochten maakten. Hun laatste grote tocht was naar de Lofoten in Noorwegen. Over deze laatste trektocht heeft ieder voor zich andere herinneringen. Ieder weet weer een ander gedeelte van het verhaal. Er is daar iets gebeurd wat nooit iemand duidelijk is geworden.
Veel herinneringen komen terug tijdens de treinreis, er wordt weinig gesproken. Vincent houdt zich afzijdig en Paul is verdiept in een krantenartikel "Ontsterflijkheid binnen handbereik". Waar hij behoorlijk in geïnteresseerd is en veel over nadenkt.
De vier klimmers wonen verspreid over de wereld. Vincent is onderzoeker in Japan, Martin en Lotte wonen in Wales en hebben inmiddels een kind. Paul lijkt een luizenleventje te hebben maar gelukkig zijn ze geen van allen.
Nadenken en filosoferen doen ze veel, over de liefde, doodgaan,
jeugd, ouder worden en het leven.
In wezen zijn ze alle vier raadsels voor elkaar, ze kennen elkaar niet echt en hebben geheimen voor elkaar.
Heb boek gaat over treinreis er naar toe, over de mensen die instappen de gesprekken die ze voeren.
Maar bij Lotte aankomen doen ze niet.
Het doet mij denken aan het boek "Nooit meer slapen" van W.F.Hermans.
In hun studententijd vormden ze samen een groepje die van alpinisme hielden en mooie tochten maakten. Hun laatste grote tocht was naar de Lofoten in Noorwegen. Over deze laatste trektocht heeft ieder voor zich andere herinneringen. Ieder weet weer een ander gedeelte van het verhaal. Er is daar iets gebeurd wat nooit iemand duidelijk is geworden.
Veel herinneringen komen terug tijdens de treinreis, er wordt weinig gesproken. Vincent houdt zich afzijdig en Paul is verdiept in een krantenartikel "Ontsterflijkheid binnen handbereik". Waar hij behoorlijk in geïnteresseerd is en veel over nadenkt.
De vier klimmers wonen verspreid over de wereld. Vincent is onderzoeker in Japan, Martin en Lotte wonen in Wales en hebben inmiddels een kind. Paul lijkt een luizenleventje te hebben maar gelukkig zijn ze geen van allen.
Nadenken en filosoferen doen ze veel, over de liefde, doodgaan,
jeugd, ouder worden en het leven.
In wezen zijn ze alle vier raadsels voor elkaar, ze kennen elkaar niet echt en hebben geheimen voor elkaar.
Heb boek gaat over treinreis er naar toe, over de mensen die instappen de gesprekken die ze voeren.
Maar bij Lotte aankomen doen ze niet.
Het doet mij denken aan het boek "Nooit meer slapen" van W.F.Hermans.
September 7, 2012
Grip is Literatuur met een hoofdletter L. Prachtige beeldspraak, mooie volzinnen en diepe gedachten over sterfelijkheid en menselijke relaties. Vooral het switchen tussen de gezichtspunten van de hoofdpersonen, vier voormalige vrienden die op weg zijn naar een reünie, is knap gedaan. De fragmentarische herinneringen en visies op elkaar vullen elkaar aan waardoor de lezer langzaam een beeld krijgt bij een op het eerste gezicht onbelangrijke, maar toch allesbepalende gebeurtenis op hun 20-ste.
Persoonlijk had ik het fijner gevonden als het einde wat meer afgerond was. En ik weet niet of het een boek is voor het grote publiek, omdat er daadwerkelijk niet veel in gebeurt. Maar ik heb genoten van de stijl van dit boek en ga zeker meer boeken van de schrijver lezen.
Persoonlijk had ik het fijner gevonden als het einde wat meer afgerond was. En ik weet niet of het een boek is voor het grote publiek, omdat er daadwerkelijk niet veel in gebeurt. Maar ik heb genoten van de stijl van dit boek en ga zeker meer boeken van de schrijver lezen.
January 4, 2020
Un gran bel romanzo. Narra dei rapporti di amicizia (e di forza) tra quattro amici di un gruppetto di appassionati di alpinismo. Di fronte alla Vita che li cambia, al Tempo che tutto muta e distrugge, ai sentimenti, labili, imperscrutabili ed ambivalenti quant'altro mai. Sono tutti personaggi dal taglio psicologico sottile e ben cesellato, a tratti ferocemente. Questa storia la vedrei bene in film - magari diretto da F. Ozon - con quel tipo di attori sempre muti, dal volto scavato ed inespressivo come fosse pietra, sguardo fisso e labbra serrate. Perché così sono i personaggi di Stephan Enter. E come quei nordici spilungoni, un po' scostanti e a cui sembra tutto sia dovuto, anche che il mondo intero (o l'Europa) debba per forza orbitare loro attorno.
November 4, 2015
Stephan Enter vindt een goed boek een boek waarbij je op iedere pagina even wil stoppen... Je wil niet alleen stoppen maar ook teruggaan om nog eens te lezen hoe treffend iets of iemand beschreven wordt. De beeldrijke taal spreekt al je zintuigen aan. Als hij beschrijft hoe Martin eet, is het alsof je mee aan tafel zit. In de trein zie je het landschap door Pauls ogen aan je voorbij glijden. Het kleine meisje in de bus dat zeepbellen in je gezicht blaast, kan niet anders dan Fiona heten... Vincent en Lotte zijn de spil van het verhaal dat enkel Lotte helemaal kent.
Winnaar van de prijs van de lezersjury van de Gouden Boekenuil 2012.
Winnaar van de prijs van de lezersjury van de Gouden Boekenuil 2012.
December 14, 2012
Twintig jaar na een avontuurlijke klimexpeditie op de Lofoten, spreken Vincent, Paul, Martin en Lotte opnieuw af. Wat volgt is een rollercoaster van herinneringen aan hun tijd samen in Noorwegen. Het verhaal is doordrenkt van prachtige landschapsbeschrijvingen, scherpe observaties en de nodige melancholie. Het is even wennen aan Enters stijl - soms propt hij teveel in één zin, vandaar net geen 5 sterren - maar eens hij je overwonnen heeft, laat je je gewillig overspoelen door zijn impressionistische schrijfwijze. Vooral het derde deel is magnifiek neergepend.
February 3, 2016
Mooiste zin: "Dat, omdat je niet op je hoede was, juist gelukkige herinneringen in staat waren recht in je ziel te vallen en je ongelukkig te maken; en dat de pijn bij zo'n herinnering voortkwam uit een kortstondige terugkeer in de ongetemperde vreugde van die herinnering, een moment waarop alle mogelijkheden openlagen."
Displaying 1 - 30 of 182 reviews