Thuật xử thế của người xưa

by Thu Giang Nguyễn Duy Cần

Genres: Nonfiction, Philosophy, Self Help, Psychology, Classics

134 pages, Paperback

First published January 1, 1954

About the author

Nguyễn Duy Cần (1907-1998), hiệu Thu Giang, là một học giả, nhà văn, nhà biên khảo và trước tác kỳ cựu vào bậc nhất Việt Nam giữa thế kỷ 20.

Ông làm nghề viết sách, dạy học, lương y, nghiên cứu Đạo học, Kinh Dịch, với các biệt hiệu: Thu Giang, Hoàng Hạc, Bảo Quang Tử, Linh Chi… Ông sống cùng thời với các học giả và nhà văn như: Nguyễn Hiến Lê, Giản Chi, Hoàng Xuân Việt, Phạm Cao Tùng…

Ông nổi bật không chỉ về số lượng tác phẩm đồ sộ mà còn ở độ sâu học thuật và sức ảnh hưởng về mặt tư tưởng đến các tầng lớp thanh niên trí thức của ông.

Thân thế và cuộc đời

Ông sinh ngày 15 tháng 7 năm 1907 tại làng Điều Hoà, tổng Thuận Trị, quận Châu Thành, tỉnh Mỹ Tho (nay thuộc thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang).

Ông là con trai của ông Nguyễn Văn Tâm, một người uyên thâm Hán học và là một trong những người được đào tạo Tây học khóa đầu tiên vào những năm 1885 - 1890. Sau khi ra trường, ông Tâm làm thầy giáo rồi được phân công làm Đốc học kiêm Thanh tra giáo dục Mỹ Tho trong những năm 1910 đến 1920, sau đó được chính quyền thực dân phong hàm Đốc phủ sứ. Ông Nguyễn Văn Tâm vốn là một nhà Nho rất tinh thâm Đạo học Đông Phương (Dịch, Lão, Trang) nhưng lại có tinh thần phóng khoáng, chuộng tư tưởng tự do nên rất ủng hộ Tây học. Chính người cha đã có ảnh hưởng đến Nguyễn Duy Cần rất lớn trên con đường nghiên cứu Đạo học sau này.

Nguyễn Duy Cần sinh ra vốn là một cậu bé có thể chất ốm yếu, khó nuôi nên cha ông cho ông theo làm con nuôi một cha Đạo người Pháp ở nhà thờ Mỹ Tho và ông được cho làm lễ rửa tội theo Đạo Thiên Chúa với tên thánh bổn mạng là Jacob, nhờ bước ngoặc này mà thời niên thiếu ông có cơ duyên tiếp xúc sớm với văn hóa Pháp thông qua sự dạy dỗ của cha Đạo, ông được học giáo lý Công Giáo, học Thánh Kinh cũng như học đàn, vẽ với các cha Đạo người Pháp và tất nhiên là học toàn bộ bằng Pháp ngữ.

Hàng ngày, sau giờ học ông lại say mê đọc các sách về thần học và văn hóa nghệ thuật Pháp và phương Tây trong thư viện của nhà thờ. Vì tiếp xúc với văn hóa Pháp sớm lại là người say mê đọc sách, học hỏi nên ông thừa nhận mình bị ảnh hưởng của văn hóa Pháp, như ta thấy ông thừa nhận trong phần lời nói đầu quyển Tôi tự học: “…Guitton, Jules Payot, Gustave Rudler, là những học giả mà tác giả đã chịu nhiều ảnh hưởng nhất,…” hay trong Dịch kinh tường giải ông nói: “…Pháp ngữ là văn tự của văn minh cao nhất đại diện cho văn hóa La Tinh”, về sau trong các tác phẩm biên khảo của mình ta thấy ở phần tài liệu tham khảo ông ghi các tác phẩm ông nghiên cứu có đến 80 phần trăm là tài liệu bằng Pháp ngữ.

Sự nghiệp nghiên cứu và trước tác của Nguyễn Duy Cần bắt đầu từ năm 1931 với việc xuất bản quyển Triết học đầu tiên "Toàn chân", gây nên một cuộc bút chiến sôi nổi trên báo Mai. Trong những năm sau đó, ông tiếp tục cho xuất bản các tác phẩm khá đều đặn. Năm 1935, ông cho ra đời quyển sách đầu tay: Duy tâm và duy vật.

Năm 1937, ông Nguyễn Văn Tâm sáng lập ra Tạp chí Nay, giao cho con trai là Nguyễn Duy Cần làm chủ bút kiêm quản lý. Lúc bấy giờ ở Mỹ Tho có nhiều tờ báo xuất bản tại địa phương, hầu hết dưới dạng tạp chí, có tờ ra định kỳ, có tờ ra không định kỳ và thường không kéo dài như: Chiêu Anh văn tập, Đông phương tạp chí, Tiểu thuyết tuần san,... Tạp chí Nay của Nguyễn Duy Cần sống lâu hơn, ra được 15 số (số 1 ra ngày 1 tháng 6 năm 1937 và số cuối cùng ra ngày 15 tháng 7 năm 1938).

Tạp chí Nay là một tạp chí văn chương, triết học, khoa học, y học, xuất bản mỗi tháng 2 kỳ, mang tính chuyên nghiệp cao. Báo thường xuyên có các bài luận thuyết về triết học của Thu Giang và nghiên cứu về văn học của Nguyễn Phi Oanh, về tâm lý học của Tùng Chi, về y lý Đông - Tây của Vũ Trang,... và nhiều mục thường xuyên khác như: Học chữ Hán, Đạo đức kinh, Ẩm thực học, Tin Văn, Chuyện lặt vặt nên biết qua,… Đặc biệt, mục Thời cuộc thế gian đăng tin tức quan trọng ở trong nước, Đông Dương và Âu Tây. Với bút hiệu Thu Giang, chủ bút Nguyễn Duy Cần viết khá nhiều cho tạp chí này. Ông có mặt thường xuyên ở mục triết học Đông - Tây và mục văn chương k

Reviews

[Ha-Mi Nguyen · Rating 4 out of 5]

Vẫn là lối viết thuật và diễn giải điển cố như đã thấy trong Tôi Tự Học. Lời lẽ, ý tứ súc tích, khúc chiết quá, ấy là cái tài truyền đạt của Nguyễn Duy Cần trong tư cách người viết lại và diễn giải lời người xưa. Nhưng với tư cách là người học, người đọc như tôi còn cần thời gian để nghiệm và thấu. Như bài học này:

Nhưng nói cho cùng mà nghe, nếu việc ấy mà có được, nếu vì chủ nghĩa bất can thiệp của lão mà thiên hạ ai ai cũng chỉ biết lo cho nấy, và việc đời rồi sẽ không còn ai lo cho ai nữa cả, thì có lẽ sẽ là điều may mắn nhất cho nhân loại biết chừng nào! Nếu mỗi người mà được như lão, ai ai cũng biết lo cho mình, lo cho mình một cách sáng suốt, lo cho mình tới chỗ thật biết thật hiểu, cho một thân thể không đau, một tinh thần không loạn... thì có cần gì ai phải can thiếp đến việc ai, mà người người đều hạnh phúc cả. Đời mình mà còn phải có người lo, đâu phải là một cái đời tự do và hạnh phúc. Và, bởi ai ai cũng chỉ biết lo cho đời, hăng hái chỉ có một việc lo đời mà chẳng biết lo mình trước, ai ai cũng tin:

Đời đục cả, một mình ta trong,
Đời say cả, một mình ta tỉnh...

mới có cảnh hỗn độn lầm than ngày nay vậy.

Đọc lui tới, tới lui, đã thông với lời dạy này trên một số phương diện, ấy thế vẫn tịt ở vài ý tứ, vẫn chực phản biện, thắc mắc.

- Thắc mắc: Nếu viễn cảnh

mỗi người mà được như lão, ai ai cũng biết lo cho mình, lo cho mình một cách sáng suốt, lo cho mình tới chỗ thật biết thật hiểu, cho một thân thể không đau, một tinh thần không loạn... thì có cần gì ai phải can thiếp đến việc ai, mà người người đều hạnh phúc cả.

là đúng, thì có còn không khái niệm "góp gạo thổi cơm chung", "chia ngọt sẻ bùi", v.v.?

- Phản biện: Chợt nghĩ đến những nhà tu hành. Tôi hoàn toàn đồng ý, tâm hồn họ lành mạnh, thanh khiết, an nhiên quá, thành ra họ tự do trong tâm tưởng. Nhưng một số người phàm nhìn vào chỉ thấy rặt một sự kham khổ. Họ thắc mắc đấy sao là sự tự do, là hạnh phúc được? Ai chọn cách sống đúng, ai chọn cách sống sai, hay lại cũng chỉ là một vùng xám, mang tính tương đối?

Đời còn xa cái utopia lắm, chả thế mà người ta vẫn phải dùng cụm "xã hội không tưởng". Nên là hiện giờ thì tôi chịu, tôi vẫn nghĩ, nếu ai cũng "quán triệt" tinh thần, thái độ bàng quan như bác đánh cá thì cũng dở. Tuy vậy, đúc kết ngay sau đó của ông như sau, thì tôi đồng tình (tuy vẫn nghĩ đối tượng lời dạy này nên hướng đến đầu tiên là những nhà lãnh đạo của bất kỳ tổ chức, mô hình xã hội lớn, nhỏ nào):

Có tự giác mới giác tha, có cứu được mình mới cứu được người. Mình mà còn tham lam thân trữ, nô lệ dục vọng mình, nô lệ thành kiến mình, nô lệ tín ngưỡng mình, còn chết trong một cái lẽ phái nào... thì tốt hơn đừng bận tâm đến việc đời làm chi để đỡ cho đời một cái nạn.

Đúc kết lại:
1. Thích! Đặc biệt thích bài học liên quan đến câu "Đời đục cả, một mình ta trong;
Đời say cả, một mình ta tỉnh" lồng ghép trong câu chuyện ông lão đánh cá – Khuất Nguyên. Sao mà thâm thuý quá, ấn tượng quá!
2. Có thể vì bản thân còn non, việc đời chưa thông, nên chưa thấu lời dạy.
3. Thắc mắc, "giải trình" như trên chỉ để thỏa cái nỗi thắc mắc đơn thuần, chứ vẫn rất mong và sẵn lòng được các anh chị cô bác gần xa khai trí cho :D.
4. Cho sách vào ngăn "Cất Đi Sau Này Lục Lại", để mai sau nghiền ngẫm, ắt lại vỡ ra điều gì đó, bất kể là có thay đổi quan điểm hay không.

[Trinh My · Rating 5 out of 5]

Bạn trai mình chê mình không biết cư xử, bảo về đọc sách này. Sách thì đã đọc nhưng người cũng đã đi. Đọc xong thấy hay nhưng chẳng biết phải thay đổi cái gì. Cho tới giờ vẫn sống như con người hồi xưa ấy.

[Huy Eco · Rating 5 out of 5]

Một cuốn sách diễn giải về thuật xử theo hướng Đạo học hơn là kỹ năng, theo hướng "tiêu cực" khi việc xảy đến hơn là "tích cực" tự tạo ra hoàn cảnh và động lực giao tiếp như bao cuốn sách trên thị trường. Sách mỏng hơn 130 trang thôi, cụ Cần trình bày về những nguyên tắc cơ bản để tránh mình đụng chạm vào những điểm cốt tử gây ảnh hưởng đến tính mạng của mình, vậy nên từ đầu đến đuôi thì cụ chỉ lồng các ngụ ngôn nếu không tự tử thì cũng bị giết vì ứng xử tồi tệ - nên người đọc cần hết sức chú ý.
p/s: Đây là lần đọc thứ hai của mình, và hình như lần đọc nào mình cũng thấy thiên nhiên thì dễ gần mà loài người thì tốt nhất nên tránh xa nhau ra thì hơn. Có lẽ vì vậy mà khi đọc Đắc Nhân Tâm mình không ấn tượng nhiều, nhưng đọc cuốn này thì tâm đắc vô cùng :)

[The Modest Yin · Rating 4 out of 5]

Nội dung cuốn này thì tương tự như cuốn Cái Dũng Của Thánh Nhân (CDCTN) đồng tác giả. Tuy nhiên, theo ý kiến chủ quan thì mình thích cuốn CDCTN hơn. Một mặt là vì cuốn Thuật Xử Thế Của Người Xưa (TXTCNX) chủ yếu chỉ là kể chuyện thời xưa và những bài học rút ra từ câu chuyện đó. Mặc dù mình thích triết học phương Đông và cũng thích nghe kể chuyện, nhưng mình lại không hợp đọc về lịch sử phương Đông như Tào Tháo, Hán Vương, Tử Phòng,... Mình cảm thấy cứ bị xa vời và không gần gũi lắm. Tất nhiên đây chỉ là xu hướng cá nhân thôi. Mặt khác là vì CDCTN thì được tác giả liệt kê tường tận cụ thể các cách để trở thành một người điềm đạm luôn, nên mang tính thực tế và ứng dụng nhiều hơn cuốn này.
Nếu được thì mình recommend đọc TXTCNX trước rồi đọc CDCTN sau thì sẽ hiểu sắc sắc thông điệp mà cụ muốn truyền tải. Còn nếu để chọn chỉ 1 trong 2 quyển để lại trên kệ sách mình muốn lưu lại thì mình sẽ chọn CDCTN.

https://sevilyhaonguyen.wordpress.com...

[Linh Nguyen · Rating 5 out of 5]

Một quyển sách không dành cho lối đọc nhanh, đọc vội. Phải chậm rãi nghiền ngẫm từng câu từng chữ mới thấm thía được tinh tuý trong từng lời nhắn nhủ mà tác giả muốn truyền đạt. Một quyển sách có giá trị với thời gian và hoàn toàn xứng đáng là kim chỉ nam giúp mọi người ứng xử đúng mực hơn.

[Hưng Đặng · Rating 3 out of 5]

When I were 8, my mom asked me to read his first book "Tôi tự học". I couldn't bring myself to do it, even now after more than 20 years I still don't have any intention to read that book. But
I like the way the author narrate this book, it is simple and easy to understand for someone like me. It can be a good way to live in the world but it bears the weaknesses of the author contemporaries. The author lesson of "Lễ" is opposite with growth mindset, ingenuity and biased. I personally think although honesty can displease people, it has potential to solve problems and make things better.
The author is an advocate of peaceful revolution by Gandhi. However perhaps he did not know Solzhenitsyn's point when it is said in his books that peaceful struggle can only work in the context of public opinions to fight against a moral enemy. It's completely useless when your enemy control every information channels. The calm attitude is wonderful but it has its limitation against certain enemies.
Having said that, I still believe this is a good book. I agree with the author when he argued how good people do bad things and many other things. The book might not be good if you want to dig deep into one topic but it can be a general introduction for Eastern moral philosophy, especial Chinese type.

[Trịnh Hưng · Rating 4 out of 5]

Sách mỏng 134 trang bạn có thể đọc trong vòng một ngày mà giá trị đem lại thực vô cùng to lớn.

Không chắc rằng ta học được cái hay trong sách, nhưng dám nghĩ ta sẽ vì thấy được cái dở của người xưa trong đối nhân xử thế, ngẫm chuyện đã qua với mình mà thất kinh, tự cảnh tỉnh mình không để rơi vào cùng hoàn cảnh tương tự thêm một lần nào nữa.

Nhớ mãi một kết luận của tác giả về việc tranh cường hiếu thắng, cưỡng đoạt lẽ phải-trái, đúng-sai. Nếu hiểu chuyện sớm hơn ta có còn phồng mang trợn má tranh biện cho kỳ thắng thì thôi?

"Cái phải quấy của thiên hạ chẳng qua ở chỗ thuận nghịch với những ý tưởng có sẵn của mình thôi. Chỉ có một sự 'đồng' cùng 'không đồng' mà lời mình nói, việc mình làm thành ra 'phải' hay 'quấy'. Và chỉ có thế thôi."

[✨Hương✨ · Rating 4 out of 5]

Vẫn là những bài học bổ ích, những câu chuyện đáng suy ngẫm. Tuy nhiên, quyển này có nhiều từ Hán Việt hẳn, và cả chuyện kể về các nhân vật lịch sử Trung Quốc. Mình thì không hay đọc cổ trang hay sử thư, nhưng cũng may có xem qua Hán Sở tranh hùng, ngoài ra thì văn phong vẫn rất mạch lạc, nhịp độ chậm rãi mà ý vị thâm sâu :'D

[DoCong Nguyen · Rating 4 out of 5]

Một cuốn mỏng mỏng, đọc một lèo chắc mất khoảng 2 - 3 tiếng, lồng nhiều điển tích nên đọc cũng vui vui, nội dung thì còn phải bàn. Đọc sách Tây nhiều rồi h đọc 1 quyển Á Đông lại thấy vui vui, nhớ lại hồi phổ thông mình còn mê phim Tàu... nhớ lại cái gốc Á Đông của mình, và ảnh hưởng cùa văn hóa Trung Hoa nó lớn như nào... Cảm giác như đang nghe mấy nhân vật trong Tam quốc chém gió! Cũng là dịp lâu lâu mới đọc một quyển "hạ phàm" sau thời gian dài đọc sách bàn chuyện trên giời!
Đoạn cuối gợi lại câu hỏi của mình cho chú Giang, và cái băn khoăn về chuyện đa cực đúng sai thì có nên làm gì không (mà theo mình là eck có câu trả lời cuối). Theo Đạo thì cứ vô vi đi! Mình thì chắc nửa đạo nửa không, vửa vô vi vừa nghĩ thế nào đúng thì làm! (cái mà cụ Giang chửi)

[Quang Nguyen · Rating 5 out of 5]

Đọc về người xưa nhưng cái tật nào mình cũng mắc phải. Tuy vậy, đâu phải muốn sửa mình là sửa được ngay, bởi trong sách cụ Nguyễn Duy Cần có nói không phải người dũng mà bắt chước người dũng thì mang họa vào thân. Cuốn sách như thế này cần được đọc đi đọc lại nhiều lần mới mong thấm hết từng câu chữ.

[Eternalrain88 · Rating 5 out of 5]

Hợp với người, người cho là phải
Không hợp với người, người cho là quấy
Mọi tranh cãi chẳng qua là ý mình không hợp ý người, vậy thì tranh cãi làm gì để cham đến lòng tự ái của nhau. Xét cho cùng, bầu trời trong mắt mỗi người xanh một màu khác nhau.

[Vũ Trần · Rating 4 out of 5]

Tác giả gợi lên vấn đề trong xử thế bằng cách thuật lại sử xưa. Thuật xử thế của người phương Đông nói chung có lẽ đúng theo câu: "Âm trưởng, dương suy. Dương trưởng, âm họa". Nội dung cũng tựa như với cuốn sách Đắc nhân tâm, nhưng có lẽ mình hợp với văn phong của ông tác giả Thu Giang Nguyễn Duy Cần nên cảm thấy nội dung gần gũi, dễ dàng tiếp nhận hơn.

[Hang Pham · Rating 5 out of 5]

Thật sự highly recommend
Đọc xong mà đọng lại biết bao nhiêu ý vị.
Thật sự phải ngả mũ thán phục cụ Thu Giang Nguyễn Duy Cần, 1 học giả hết sức uyên bác

[Revisach]

REVIEW SÁCH: THUẬT XỬ THẾ CỦA NGƯỜI XƯA - Những bài học trường tồn với thời gian
Thuật xử thế của người xưa không phải là chủ đề mới mẻ hay hoàn toàn lạ lẫm đối với mỗi người. Từ xưa đến nay, trong những bài học của thầy cô, những lời răn dạy từ cha mẹ, ông bà đều nhắc đến những nguyên tắc mà ta nên làm theo vì đó là những bài học đúc kết từ kinh nghiệm của người xưa. Đến thời hiện đại, những cách đối nhân xử thế được đưa vào nhiều cuốn sách hướng dẫn để phát triển bản thân.

Khi đọc “Thuật xử thế của người xưa” các bạn sẽ nhận ra điểm khác biệt, cuốn sách không chỉ ra tường tận từng cách bạn nên xử lý trong những tình huống giao tiếp như thế nào, mà qua những điển tích, phân tích ra những điều cốt lõi của vấn đề để độc giả cảm nhận theo cách của riêng mình.

Tác giả Thu Giang Nguyễn Duy Cần - Thuật xử thế của người xưa

Được viết bởi Nguyễn Duy Cần, “Thuật xử thế của người xưa” nằm trong bộ sách thuộc chủ đề học làm người và nghệ thuật sống của tác giả. Cụ Nguyễn Duy Cần sinh năm 1907 tại Tiền Giang, bút hiệu là Thu Giang. Với kho tàng đồ sộ những cuốn sách về nhiều chủ đề, bên cạnh nghệ thuật sống và đạo làm người, cụ Nguyễn Duy Cần còn viết về chuyên khảo, và Dịch Đạo, kiến thức y học phương Đông và châm cứu của cụ rất uyên thâm nhưng đáng tiếc cụ không viết cuốn sách nào về y học.

Những cuốn sách của cụ luôn mang lại những bài học và giá trị lớn lao, vì vậy, Thu Giang Nguyễn Duy Cần luôn được xem là một trong những học giả nổi tiếng bậc nhất của Việt Nam vào giữa thế kỷ XX. Bên cạnh Thuật xử thế của người xưa, cụ Nguyễn Duy Cần còn có nhiều tác phẩm nổi tiếng khác như Cái dũng của thánh nhân, Cái cười của thánh nhân, Thuật yêu đương, Óc sáng suốt, Tôi tự học... Những năm cuối đời, cụ chuyển về Bình Thạnh, ngừng viết sách, lui về ở ẩn và mất năm 1998.

Tác phẩm “Thuật xử thế của người xưa” 

“Thuật xử thế của người xưa” được viết năm 1954, bao gồm những điển tích khắp đông tây kim cổ về đạo xử thế đầy thâm thúy và sâu sắc của những bậc thánh nhân thời xưa. Xã hội càng phát triển thì đạo làm người càng được đề cao, hướng đến tinh thần chân, thiện, mỹ, “Thuật xử thế của người xưa” là những lời khuyên một cách ý nhị của tác giả về thuật giao tiếp giữa người với người, với bậc bề trên, cũng như với nội tâm của chính mình.

Nội dung nổi bật trong “Thuật xử thế của người xưa” 

“Thuật xử thế của người xưa” lấy cốt lõi về đạo học Đông phương, đưa ra những ví dụ và câu nói để đi sâu phân tích những điểm yếu trong cách xử thế của con người.

Lòng tự ái

“Thuật xử thế của người xưa” có nói rằng, con người, dù là tầm thường nhất đều coi cái tôi của mình là trên hết. Ở đời, con người thường có khát khao thay đổi người khác để đạt được cái sở nguyện cá nhân của mình. Cụ Nguyễn Duy Cần khuyên ta nên gạt bỏ cái tôi và lòng tự ái sang một bên, vì đó là nguyên nhân dẫn đến thất bại của nhiều bậc anh hùng thời xưa, cũng là cái gốc sâu xa của mọi xích mích, mâu thuẫn giữa người với người.

Mọi việc ta suy xét, đừng chạm vào lòng tự ái của người khác, cũng nên đặt mình vào tầm tri thức và nhận thức của họ trước khi đưa ra bất kỳ lời phán xét nào, có được thiện cảm là có được lòng người, là cái dẫn đến thành công của ta sau này.

“Sự phải biết thì vô cùng, còn sức hiểu biết của mình thì có hạn; lấy cái hữu hạn mà lượng cái vô cùng... thật khó lòng mà làm nổi”

Chữ lễ của Á Đông

Trong “Thuật xử thế của người xưa”, tác giả đã nhận định rằng “tất cả thuật xử thế của người Á Đông, đều ở trong một chữ Lễ”. Hiểu được chữ lễ, là hiểu được cách bỏ qua được bản ngã của chính mình, không làm tổn thương bản ngã của người khác, vô tư, không vụ lợi với một cái tâm chân thành. Nhưng cảnh giới này thực sự không phải ai cũng ngộ ra mà làm được. Nếu đạt được, thì cuộc sống đã đơn giản và hạnh phúc hơn, hưởng thụ những điều tốt đẹp của cuộc đời như câu chuyện về cách xử thế của Phan Thanh Giản và người bạn trong cuốn sách.

“Cái tâm cảm tự ty thường khiến họ có những cử chỉ tự trọng thái quá: họ rất dễ bị phấn khích vì những thói khinh bạc của người trên. Ta nên biết mà tha thứ trước cho họ: chẳng qua đó là một lối họ trả thù cái địa vị cao sang tài đức của mình hơn họ mà thôi.” 

Có tài mà cậy chi tài

Cái ngông cuồng của người có tài luôn đem đến những hệ quả tai hại khi không hiểu được bản chất của thói đời. Lòng đố kỵ, ghen ghét vẫn luôn tồn tại giữa những kẻ thấp kém và kẻ thông minh, học cách đối xử với bản thân thật nghiêm khắc nhưng hãy cư xử khôn ngoan với người khác. Biết nhưng không khoe khoang, khiêm tốn và coi trọng người khác ắt sẽ được ghi nhận.

"Tước vị cao, người ta ganh. Quyền thế lớn, người ta ghét. Lợi lộc nhiều, người ta oán".

Ân và oán

“Ân càng thâm thì oán càng sâu”, không ai muốn thừa nhận sự bất lực của bản thân và phải nhờ cậy đến sự giúp đỡ của người khác, đặc biệt hơn nữa là sự giúp đỡ khi người khác không yêu cầu. Giúp đỡ nhưng không mang tâm địa cá nhân, không bàn về cái lợi hại có được, không vì khoe khoang vị thế của bản thân mà ra tay giúp đỡ, đó mới là cái ân chân thành, bằng không, chỉ nhận lại sự oán trách sâu sắc mà thôi. Con người, khi vị thế ngang tầm nhau, không tìm được điều mình thiếu ở đối phương thì mới không xảy ra tranh chấp.

“Cái ghét nhất của người đàn bà đẹp, là có người đẹp hơn mình... Cái ghét nhất của người thông minh, là có người thông minh hơn mình. "Người ta chịu thích học văn hay mà không thích gần người viết văn hay...". Cái đó mình cũng có thể hiểu được.

Và hiểu được bấy nhiêu là hiểu được rất nhiều cái đạo xử thế”

Đạo cương nhu

“Thuật xử thế của người xưa” đề cập đến đạo cương nhu để khuyên răn con người nên biết lấy đại cục làm trọng. Dùng nhu hay cương đều phụ thuộc vào hoàn cảnh, nhưng kiểm soát được chữ “nhẫn” để hóa giải mọi việc sẽ làm nên việc lớn.

“Nhịn được cái điều người ta không thể nhịn được, dung được cái điều người ta không thể dung được... Phải là người độ lượng hơn người, kiến thức hơn người, điềm tĩnh hơn người, mới làm nổi’

Thời xưa có lời bình của Tô Thức, Ngô Tử Tư, Trương Lương, Tử Phòng, Khổng Tử, gần thời nay có Gandhi, tất cả đều chỉ ra rằng những người thắng được nỗi sợ hãi bên trong, luôn giữ được vẻ ung dung điềm tĩnh bên ngoài, đều là những người nắm được đại cục sau này.

Biết...sống

Là tổng hợp của tất cả những điều trên, “biết sống” là biết thời thế thay đổi xoay chuyển thế nào để có thể ứng biến phù hợp. Nhưng điều này vốn dĩ không dễ, con người thường dễ biết tiến mà không biết lùi, chỉ biết lấy mà không biết bỏ đi, dẫn đến nhiều hành động hối hận sau này. Đến cả bậc thánh nhân cũng phải than rằng "Ở đời không có cảnh ngộ nào dễ xử...", nhưng một khi ta biết nhận thức được tầm quan trọng của việc “biết sống” cũng đạt được thành công trong nghệ thuật đối nhân xử thế.

Lời kết 

“Thuật xử thế của người xưa” không phải là cuốn sách bạn có thể nắm trọn ý nghĩa truyền tải trong lần đọc đầu tiên, sau mỗi lần nghiền ngẫm, độc giả sẽ nhận ra được triết lý sâu sắc qua từng câu chuyện và sự lồng ghép phân tích của cụ Thu Giang Nguyễn Duy Cần, áp dụng nó là cả một đời người, nhưng sẽ là một sai lầm nếu cố gắng sao chép lối sống của người xưa mà không suy nghĩ thấu đáo, vì thực ra bạn sao có thể sống như cuộc sống của thành nhân.

[sleepycat · Rating 5 out of 5]

Mình tìm đến cuốn này sau cuốn cái Dũng của thánh nhân. Nó như phần tiếp theo, khi hiểu cái Dũng rồi thì xử thế như thế nào cho đặng. Nội dung sách khá dễ đọc vì cụ trích xuất điển tích ngay sau khi phân tích lý luận những điểm chính của thuật xử thế. Cái hay của sách là không chỉ hiểu mình mà còn phải hiểu người. Ví như tại sao lòng tự ái lại khó chạm như vậy. Mình phải hiểu rõ nó để không chạm vào tự tôn tự ái của kẻ khác. Bởi vậy người xưa đã nói:
“Giữa chốn ba quân có thể đoạt được soái ấn nhưng không thể đoạt được cái chí của kẻ thất phu”

Điều mình vẫn thích ở sách này nói riêng và sách cụ Cần nói chung đó là vốn hiểu biết sâu rộng nhưng không nhập nhằn, được cụ đút kết vo thành 1 khối thống nhất. Nên đọc sách từ trang đầu tiên đến trang cuối cùng ta đều có thể thấy được sự nhất quán trong tư tưởng viết sách của cụ.
Tuy nhiên đây không phải là cookbook dựa vào tình huống nào thì làm thế nào. Thậm chí tới chương cuối cụ cũng để lại 1 câu hỏi lớn và khó cho người đọc. Cụ nêu ra điển tích Khuất Nguyên là người chỉ biết tiến chứ ko biết lùi, người luôn cho rằng thiên hạ đục mình ta trong. Nhưng làm cách nào để khi nào biết thoái khi nào biết tiến thì cụ không nói cụ thể hay phương pháp gì.

Tất nhiên không có lý tưởng nào tuyệt đối cả, sẽ có người đồng tình người phản bác. Với việc trích xuất điển tích mình có hoài nghi rằng những điển tích này có thật? Hay là câu chuyện người người truyền tai nhau để răng dạy đời sau? Qua ngòi bút của cụ thì câu chuyện có thể còn được nhào nặng để ra 1 ý nghĩa khác nữa chăng? Tuỳ mỗi người sẽ có cảm nhận phân tích khác nhau, nhưng cho dù như thế thì sự suy luận mạch lạc, logic của cụ cùng tư tưởng quân tử nhưng không hề khô khan hiểu người hiểu mình biết thời thế là những nội dung khiến hậu bối cảm thấy cảm kích trước công phu của cụ khi tạo ra cuốn sách này.

[TRẦN NHUNG · Rating 5 out of 5]

Mình vừa hoàn thành xong cuốn sách này. Mặc dù đây là cuốn sách thứ 2 của tác giả Thu Giang - Nguyễn Duy Cần mà mình có, nhưng là cuốn đầu tiên mình hoàn thành việc đọc, lí do cho việc này là so với cuốn Tôi Tự Học mà mình có thì cuốn sách này ngắn hơn và cũng có phần dễ hiểu hơn đối với lần đầu tiên mình đọc cuốn Tôi Tự Học cách đây 2 năm trước. Cuốn sách này thật sự hay cũng như chứa đựng nhiều bài học vô cùng sâu sắc, nên mình không thể thẩm hết được ngay trong lần đọc đầu tiên, chắc có lẽ mình cần phải đọc nó thêm vài lần tiếp theo khi trải nghiệm nhiều hơn để nhận ra nhiều hơn những kinh nghiệm được tác giả viết trong cuốn sách này. Cuốn sách gồm 6 chương, mỗi chương là một lời gửi gắm khác nhau, nhưng theo mình thấy, chương cuối cùng gần như nói lên tất cả ý đ��� của cuốn sách: Biết .. sống .. : được hiểu rằng điều quan trọng mình cần biết mình là ai, biết thời thế như thế nào, để tìm cách cư xử cho phù hợp (cương - nhu - mình thấy đây là cả một quá trình rèn luyện để đạt được nghệ thuật này) - không phải lúc nào cũng đao to búa lớn mà phải không chấp nhất những điều vụn vặt, để mưu cầu và đạt được với những mục tiêu xa hơn . đây là cũng điểm mà mình cực kì thích ở cuốn sách này, bằng việc dẫn chứng những chứng cứ cụ thể qua các nhân vật lịch sử để phân tích rõ hơn những kinh nghiệm mà tác giả chia sẻ sẽ giúp người đọc được thuyết phục cũng như hình dung bài học một cách đúng đắn hơn. Tuy nhiên, do cuốn sách này viết đã khá lâu, nên cách sử dụng từ xưa và từ Hán Việt nhiều khiến mình không quen lắm, và cũng gặp đôi chút khó khăn lúc đọc. Có lẽ sau cuốn này mình nên thử đọc lại cuốn "Tôi Tự Học" một lần nữa :D

[Nhan Phan · Rating 5 out of 5]

Thuật xử thế của người xưa - cuốn sách xoay quanh 3 chữ lòng tự ái. Vì lòng tự ái của người quá lớn, nên đối với những cái ân mà người không thể đáp, người đành dùng oán để mà đạp đổ cái ân. Vì lòng tự ái của người quá lớn, nên đâm ra ghen ghét và đố kị những bậc thông minh, trí dũng hơn người. Vì lòng tự ái cao ngập núi nên người luôn cho mình là phải, mà kẻ chúng là quấy, cho đời là say mà cho mình là tỉnh. Bởi vậy sử sách nói chẳng sai, bản ngã con người, cùng với lòng tự ái của bản thân luôn luôn là thứ giết chết chính mình đầu tiên trước khi kẻ khác có cơ hội.

Đây là cuốn sách thứ 3 mà mình đọc từ Cụ Duy Cần. Cụ vẫn vậy, vẫn với lối hành văn đặc trưng, ý tứ đánh vào trọng điểm điều Cụ muốn bàn, không lê thê, nhưng rất ý nghĩa, cùng với ca từ thâm sâu. Tác giả dùng những câu chuyện thời chiến quốc thời Hàn, Tần, Sở. Cả những câu chuyện về những bậc thánh nhân lưu danh sử sách để mà nói lên quan điểm, lập luận của Cụ.

Đọc được sách này giống như là nhận được một xô nước lạnh thẳng mặt, giúp mình chút phần nào tỉnh ra được từ cơn mê man mang tên tranh chấp của cuộc đời. Sách dạy ta phải biết hạ mình, không cao ngạo và tránh va vào những cuộc cãi vả đúng sai. Đời này những thứ mình biết như là hạt cát nhỏ giữa sa mạc. Chắc gì những điều mình biết đã đúng, và những điều người biết là sai. Cũng có thể do chính mình mu muội mà tin vào những điều sai mà bản thân luôn cho là đúng.

Nhất định mình sẽ đọc lại để thấm dần những bài học mà Cụ truyền đạt.

[Dang Minh Ngoc · Rating 3 out of 5]

Thuật xử thế của người xưa by Thu Giang Nguyễn Duy Cần

Giới thiệu nội dung

Thông qua những điển tích Trung Hoa, cuốn sách Thuật Xử Thế Của Người Xưa rút ra những bài học uyên thâm và đầy ngụ ý, nhằm hướng người đọc đến những giá trị chân thiện mỹ và góp phần giáo dục đạo đức, lối sống của thanh niên.

Nguyễn Duy Cần (1907 - 1998) có hiệu là Thu Giang, là một trong những học giả, nhà biên khảo kỳ cựu bậc nhất Việt Nam giữa thế kỷ 20. Ông nổi bật không chỉ về số lượng tác phẩm đồ sộ mà còn ở độ sâu học thuật và sức ảnh hưởng về mặt tư tưởng đến các tầng lớp thanh niên trí thức.

Ông làm nghề y, nghề giáo, viết sách, nghiên cứu Đạo học, Kinh Dịch, với các biệt hiệu: Thu Giang, Hoàng Hạc,
Bảo Quang Tử... Ông từng là giáo sư của trường Đại học
Vạn Hạnh, và là trưởng khoa Triết Đông của trường Đại học Văn Khoa Sài Gòn (nay là trường Đại học Khoa học
Xã hội và Nhân văn TP.HCM).

Tổng quan

Những câu chuyện trong quyển sách Thuật Xử
Thế Của Người Xưa dù đã trải qua hàng vạn năm vẫn còn vẹn nguyên giá trị trong bối cảnh xã hội hiện đại. Thông qua những điển tích Trung Hoa, sách giúp độc giả hướng đến những giá trị chân thiện mỹ, tu dưỡng đạo đức và lối sống.

Sinh thời Nguyễn Duy Cần (hiệu là Thu Giang)
viết khá nhiều sách, chủ yếu là sách biên khảo, nghệ thuật sống (lúc bấy giờ gọi là sách "học làm người") và Đạo học phương Đông.

Những tác phẩm của ông được viết không nhằm mục đích "sống với câu chữ", mà đa phần là do sự đòi hỏi bức thiết của cuộc sống.

Ông cảm thấy những đề tài mình nên viết là những điều mà xã hội đang còn thiếu thốn và nhiều tầng lớp dân sinh đang mong đợi.

Điều đáng tiếc là có nhiều tác phẩm của ông chưa được công bố, bị thất lạc hoặc chưa được hoàn thành. Mặc dù vậy, những tác phẩm đã xuất bản luôn được các thế hệ bạn đọc đón nhận và thường được tái bản nhiều lần.

Nội dung thứ nhất: Đặt mình vào đối phương khi suy xét mọi việc.

Con người thường có khát khao thay đổi người khác để đạt được sở nguyện cá nhân.

Dầu là một kẻ tầm thường đến bậc nào, bao giờ người ta cũng cho ý kiến mình là quan trọng hơn tất cả. Lòng tự ái là nguồn gốc lớn của muôn sự đắng cay chua xót ở đời. Và cũng vì ta quá nâng niu, chiều chuộng cái
"tôi", mà thành ra cách xử lý trong đời, ta gây không biết bao nhiêu sự vụng về, ân hận, đau khổ, tai ương... Đó là nguyên nhân dẫn đến thất bại của nhiều bậc anh hùng thời xưa, cũng là cái gốc sâu xa của mọi xích mích, mâu thuẫn giữa người với người.

Ở đời không ai có thể chịu nhận mình là quấy cả. Dầu là tay được xem là đại gian, đại ác như Tào Tháo cũng không nhận mình là gian ác. Tào Tháo thường xưng mình vì dân vì nước, mà Lưu Bị cũng tin mình vì nước vì dân. Bởi vậy, bàn cãi với người, và muốn đem cái lẽ phải của mình ép buộc họ phải nghe theo, thì chắc chắn không bao giờ được, lại còn gây thêm lắm điều không hay khác trong tình giao hảo hằng ngày.

Sự vật ở đời đâu phải luôn luôn như thế này hay luôn luôn như thế kia. Thảy đều là một sự thay đổi không ngừng. Phải quấy là một lẽ tương quan, đối với mình cũng như đối với người. Vậy, cãi nhau về điều phải lẽ quấy, thật là một điều khó được ổn thỏa. Lại nữa, biết đâu sự hiểu biết của mình chỉ là một hiểu biết vụn vẫn, chi ly như cái biết của người mù sờ voi.

Đừng công kích, đừng biểm nhế, đừng mạt sát ai... Nghĩa là đừng chạm vào lòng tự ái của ai cả. Nếu mình muốn người ta nghe theo mình, nghe theo cái lẽ phải của mình. Hơn nữa, cái thiện cảm đầu tiên mà mình gây được nơi lòng người có khi lại chính là chìa khóa thành công của mình sau này.

Nội dung thứ 2: Tất cả thuật xử thế của người Á Đông đều ở trong một chữ Lễ.

Của quý, tài hay, sắc đẹp... là những điều mà ai ai cũng muốn. Muốn mà không đặng thì ganh. Ganh thì tìm cách mà làm hại cho đã lòng đố kỵ. Đó là lẽ dĩ nhiên nó phải vậy: "Tước vị cao, người ta ganh. Quyền thế lớn, người ta ghét. Lợi lộc nhiều, người ta oán".

Lòng đố kỵ, ghen ghét vẫn luôn tồn tại giữa những kẻ thấp kém và kẻ thông minh. Khi không hiểu được bản chất của thói đời, cái ngông cuồng của người có tài có thể đem đến những hệ quả tai hại. Vậy nên, hãy học cách đối xử nghiêm khắc với bản thân và cư xử khôn ngoan với người khác. Có tài mà cậy chi tài, biết nhưng không khoe khoang, khiêm tốn và coi trọng người khác, ắt sẽ được ghi nhận.

Lễ là nhún nhường, đem cái bản ngã của mình để sau kẻ khác, đâu phải vì giả dối du my để mưu lợi cho mình. Lễ là tránh cái đau khổ cho bản ngã kẻ khác bằng cách hy sinh bản ngã của mình. Lễ là không cham đến lòng tự ái của ai cả. Lễ là che cái xấu, giấu cái dở và biểu dương cái hay, cái đẹp của người ta. Phải là một người không ích kỷ, diệt được cái bản ngã của mình rồi mới làm nổi việc ấy, làm một cách thản nhiên, vô tư lợi.
Hiểu được tất cả ý nghĩa thâm sâu của chữ Lễ, và học được bấy nhiêu thôi, là đã học được cái mật pháp của thuật xử thế rồi.

Nội dung thứ 3: Trong đạo xử thế, biết mình là bước đầu tiên cần thiết nhất.

Triết học Kinh Dịch, nền tảng của tất cả triết học Á Đông cổ, cho rằng trong trời đất không sự gì, vật gì, mà không hàm chứa mâu thuẫn nơi trong. Bạo động là con đẻ của cái sợ, nghĩa là của một tâm hồn yếu đuối, không làm chủ được mình. Trái lại, những kẻ đứng trước khiêu khích thậm tệ mà vẫn thản nhiên như không có việc gì, người ấy bên trong có một sức mạnh hùng dũng phi thường.

Tuy nhiên, việc dùng phép "nhu nhược" để thắng "cương cường" đòi hỏi phải có tinh thần điềm tĩnh. Chấp kinh cũng phải biết tùng quyền. Dùng đến đạo "nhu" chỉ có những ai đã hoàn toàn làm chủ lấy mình rồi, những kẻ đã đạt đến tinh thần đại dũng mới có thể làm nổi mà không thất bại. Chưa phải bậc đại dũng mà bắt chước làm theo cái làm của người đại dũng, có khi chỉ là một trò hề, lại cũng có khi nguy nữa là khác. Bước đầu của sự khôn ngoan là biết mình.

Thực tế, "học xưa" không phải là máy móc làm "nguyên xi" như người xưa, mà là xem cách xử thế của người xưa trong các trường hợp cụ thể, từ đó suy xét, rút kinh nghiệm cho mình trong những tình huống gặp phải. Học bao giờ cũng bao hàm sáng tạo. Việc khư khư giữ lại cái xưa trong khi hoàn cảnh không gian, thời gian đã thay đối rồi, ấy là giáo điều, bảo thủ, nệ cổ một cách lố bịch.
Cầm trên tay cuốn sách dù hay đến đâu mà không biết cách đọc, cũng sẽ tựa như con ngựa hay vào tay người không biết cưỡi, thanh kiếm sắc vào tay người không biết dùng, cũng trở nên vô dụng, thậm chí có hại.

Ấy cũng là một lời nhận xét, một kinh nghiệm của người xưa để lại cho đời sau.

Trước khi khép lại phần tóm tắt, xin được gửi đến bạn một thông điệp hay từ cuốn sách: "Kẻ biết mình là người khôn, kẻ biết mình là người sáng" (trích lời Lão Tử).


05.08.2025
N

[Thành Phong · Rating 4 out of 5]

Rất hay, tuy vậy vẫn cần phải đọc nhiều để suy xét điều tác giả trình bày.


Đây là cuốn sách mỏng bao gồm 6 chương, kèm theo những điều viết bên trong được tác giả bổ sung thêm. Thông qua các câu chuyện của người xưa để lại, tác giả đã dựa vào chúng cùng với những kinh nghiệm sống, lời tâm sự thật lòng mình mà đưa ra những lời khuyên rất thâm sâu để ta có thể mà làm theo, tránh được sự vụng về trong cuộc sống về cách đối nhân xử thế, lời ăn lối sống hằng ngày.


Sở dĩ là mình viết “cần phải đọc nhiều để suy xét điều tác giả trình bày” là bởi vì đây là những kinh nghiệm sống không phải là dễ có được trong đời, tác giả là người đã trải qua rất nhiều thăng trầm của cuộc sống, học được cách quan sát tinh tế, vấp ngã nhiều, đọc nhiều và chiêm nghiệm lẫn ứng dụng vào thực tế mới có thể cho ra những lời khuyên trong sách gửi tới người đọc. Vậy nên ta cần phải tránh việc phê bình tác phẩm một cách hời hật, thay vào đó cần phải có thêm nhiều kinh nghiệm hơn từ bản thân ta, và đây là việc mà đòi hỏi khá là nhiều thời gian.

[Kiệm Mê Đọc · Rating 3 out of 5]

2.75*/5*
-Khó đọc kinh khủng, tên tuổi các nhân vật Trung Hoa từ thời xa xưa rồi cả hiệu, úy các thứ không sao nhớ hết được (nể bác Thu Giang nhớ được hết các bậc ấy), đọc được tên nhân vật này thì quên cốt truyện, hiểu cốt truyện thì lại không nhớ nổi tên nhân vật @@.
-Nhiều bài học sâu sắc thông qua các câu chuyện của người xưa, phải đọc kĩ lắm mới thấy nó thâm trầm thật, nhưng cũng có nhiều truyện, điển tích vượt khả năng của mình, đọc không hiểu viết về cái gì luôn nên mới nói cuốn này hàn lâm kinh khủng.
-Dành cho ai muốn đọc cuốn này thì nên mua sách giấy thay vì bản ebook lậu trên internet, vì sách đã khó đọc mà chính tả còn sai be bét thì trải nghiệm đọc chán không tả nổi.
Kiệm, 050723.

[Hang Tran · Rating 4 out of 5]

Với mình đây là một cuốn sách đáng đọc. Những mẩu chuyện xưa được tác giả phân tích và trình bày rõ ràng, dễ hiểu. Bên cạnh đó, cuốn sách khiến mình phải suy ngẫm khá nhiều về cách ứng xử của bản thân, nhờ đó, mình nhận ra những thiếu sót trong cách ứng xử cũng như (phần nào) hiểu được những thái độ thiếu hòa nhã mà mình từng nhận được trước đó.
Có thể nói những bài học tuy cũ nhưng giá trị không hề phai nhạt.

Điểm trừ duy nhất đó là nhi��u quan điểm mà tác giả đề cập (có lẽ) không còn phù hợp trong xã hội hiện đại, hơi bị bó hẹp và nhún nhường quá nếu bạn là một người đã tiếp cận nhiều với văn hóa Phương Tây.

[Tuấn Đinh · Rating 4 out of 5]

Cụ Thu Giang kể lại những câu chuyện xưa, từ đó giúp người đọc đúc kết những bài học xử thế cho mình.
Nhân vật trong các mẩu chuyện đều là các danh nhân tên tuổi đã được ghi lại trong sử sách. Vậy nên Những cách xử thế của các họ đúng là những bài học có giá trị đối với chúng ta, ngay cả ở xã hội hiện đại ngày nay.
Có câu “ôn cố tri tân”, học từ cái cũ để biết cái mới, quả thực không bao giờ sai.
Tuy nhiên, xã hội luôn biến đổi. Vậy nên chúng ta cần học hỏi và áp dụng tuỳ biến để phù hợp với bản thân và xã hội.

[Genie Nguyễn · Rating 4 out of 5]

Sử dụng tích xưa điển cũ để đề cập một vài cách xử thế trong nhân gian từ cổ chí kim. Khoan bàn giọng văn có dùng khá nhiều hán ngữ, cái cốt để rút trích ra được từ tác phẩm này phải nói là khó có thể đạt được trong thời gian ngắn. Quả thực, mình học hỏi được kha khá thừ từ quyển này, và chắc chắn không phải 100% là mình tán thành với tư tưởng của các bậc tiền nhân, tuy vậy, đọc xong, thẩm xong, quay về thực trạng, sao lại thấy đúng là gian truân cõi người...

[Tovin Seven · Rating 5 out of 5]

Một cuốn sách ngắn gọn mà quá nhiều thứ hay và sâu sắc. Những thuật xử thế này đúng là thời xưa thời nay đều dùng được và ứng nghiệm cả. Đông hay tây, ta hay tàu nom là đều chuẩn cả. Trong sách, tác giả cũng lấy nhiều ví dụ về thuật xử thế của người phương tây. Một cuốn rất nên đọc, đặc biệt đối với những người đã có tìm hiểu về Phật pháp, hay bất kỳ một tư tưởng tôn giáo nào khác mà hướng thiện.

[Huyền Trang · Rating 5 out of 5]

Một cuốn sách mỏng mà phải mất khá nhiều thời gian để đọc hết. Hiểu và áp dụng hết chắc mất rất nhiều thời gian nữa.
Một cuốn sách dạy làm người, dạy ứng xử cực hay, phù hợp với tính cách của người phương Đông. Nhất định mình sẽ đọc lại nó nhiều lần sau nữa.

[Tùng Lâm Phạm · Rating 5 out of 5]

Xét kỹ thì đúng như cụ Thu Giang nói, mọi vấn đề đều xuất phát từ bản ngã và tính tự ái của con người. Bởi vậy, chớ nên chạm vào lòng tự ái của ai cả, và nhớ "ẩn ác dương thiện". Cuốn sách ngắn gọn mà thâm sâu vô cùng, nên đọc đi đọc lại, nghiền ngẫm thực hành.

[Van Nguyen · Rating 3 out of 5]

Sách cụ Cần có cái hay là chia ý rõ ràng, mạch lạc, rất dễ để đọc về mặt chữ những gì cụ viết. Mặt áp dụng thì tùy mỗi người hiểu và còn xem họ có muốn dùng hay không.

"Thuật xử thế của người xưa" mỏng, thêm nữa là rất lôi cuốn nên một khi cầm lên thì hơi khó dừng. Mà mình đọc nốt quyển này trong tình huống cũng kì, đó là sau khi Hà Nội hết Covid, ở Highland, oang oang tiếng một anh khách bàn bên nói chuyện điện thoại đi từ ngọt ngào đến doạ dẫm chửi đổng lên với chị chủ mặt bằng vì không chịu giảm tiền thuê=))) Nhưng nghĩ thì thấy là nếu ai cũng theo một khuôn mẫu trầm tĩnh, ôn tồn, biết mình biết cương biết nhu thì mình cũng đoán luôn là họ cũng không sống quá gần nhau được, vì chán (đoán thế=))) và vì "Cái ghét nhất của người đàn bà đẹp là có người đẹp hơn mình. Cái ghét nhất của người thông minh là có người thông minh hơn mình. "Người ta thích đọc văn hay mà không thích gần người viết văn hay...". Vừa khéo nữa là đang đọc dở sách dạy viết kịch bản để tạo các câu chuyện kịch tính, thế là lại thêm một góc nhìn khác. Nên là đọc cho zui chứ cũng tùy biến theo tâm lý. Chung quy thì sách giúp cho mình hiểu bản thân và mọi người, để đi đến hoàn thiện chính mình chứ không để dạy người theo kiểu "Đời đục cả, mình ta trong". Rất đồng ý với những gì cụ kết luận ở cuối sách về tâm sự của Khuất Nguyên, mỗi tội phân tích hơi dài.

Sau quyển này thì chắc là cân nhắc đọc "Cái dũng của thánh nhân" vì nhiều review mượt quá.

[Lu To Duyen · Rating 4 out of 5]

Đọc lúc đang ôn thi thpt. Thiệt chớ lúc ôn thi tui chả làm ăn được gì hết, thời gian trôi qua lãng phí cực kì,đầu óc lúc nào cũng quay mòng mòng, nhức đầu kinh khủng bởi vì sử dụng điện thoại lướt reel quá nhiều. Nếu nói trong khoảng 3 năm gần đây, khoảng tg nào lãng phí nhất thì đó là tg tui ôn thi nha.
Đọc sách trong lúc đó thật sự khó chịu, đọc cũng k yên mà học thì k thích, vậy nên lại lựa chọn lướt điện thoại. Bởi vậy, mình vẫn chưa hiểu được bản thân mình và do đó vẫn còn rất nhiều thiếu sót.
Muốn trở thành phiên bản tốt hơn của bản thân không? Muốn. Muốn chứ.
Nhưng trì hoãn và dễ dàng bị mất cảm hứng. Ừ, đó là lý do.
Chuyện gia đình. Và giờ là đổ lỗi cho gđ à. Nhưng mà mình thật sự chả có tham vọng gì luôn í, tại thời điểm hiện tại.
Hồi xưa thì mình muốn học giỏi để sau này làm nhiều tiền, mua nhà mua xe cho mẹ, dẫn mẹ đi chơi. Nhưng mà giờ chẳng cần nữa, có lẽ vậy.
Lấy nguồn cảm hứng từ idol và từ bản thân vẫn là lựa chọn an toàn mà lại hiệu quả nhất. Hahahaha.
Đọc sách trong cái tg ôn thi nên phần đầu mình đọc lướt, chắc chẳng để lại ấn tượng gì đâu với phần đầu. Còn phần sau hay lắm. Đã từng trải qua thì lại càng thấy hay, thấy đúng, thấy hợp lý.
Quả đúng là bậc hiền triết thời xưa, luôn để lại một thứ gì đó hợp mọi thời đại.

[Thieu · Rating 4 out of 5]

Với bản thân mình nhận được bài học sau:
- Nhận thức chung về cái tôi: cái tôi QUAN TRỌNG với tất cả KỂ CẢ DỐI VỚI KẺ TẦM THƯỜNG TRONG SỰ VIỆC ĐƠN GIẢN NHẤT và VŨ LỰC CŨNG KHẮC CHẾCHỈ LÀ TẠM THỜI, cái tôi thường xuất hiện ở người mới biết (người trẻ, mới học) và cố gắng thay đổi cái Tôi người khác đem đến khổ đau.
Người càng tự ti thì càng để ý càng muốn sự tôn trọng người khác ntn (Bạn bè mới giầu, người ko có lỗi phải xin lỗi)
Đừng nghĩ bao nhiêu ân huệ tình nghĩa trước kia có thể hòa giải được nỗi cái tôi mới xuất hiện (Hàn Tín cậy nhiều công lớn)
Người ko trả thù được người khác thì sẽ tự làm hại mình tương tự
- Nhận biết cái tôi: người khác luôn muốn làm theo ý mình (có thể tham khảo tháp nhu cầu Maslow)
- Xử thế với cái tôi ntn: ĐÁP ỨNG CÁI NGÃ CỦA NGƯỜI KHÁC, LÀM THỨ NGƯỜI TA CẦN KO PHẢI MÌNH CẦN
Giao tiếp: ko tranh cãi, ko dạy đời (phù hợp với mức độ hiểu biết), ko đoán ý, ko đưa ra hướng giải quyết và trong ứng xử chú ý đến cảm xúc đầu tiên gây ấn tượng nhiều sau này
- Kết quả: sẽ có sự điềm tĩnh vì đã hiểu mọi sự trên đời, ko còn ganh đua chấp nhặt cái tôi của người khác, sẽ khác 99% kiểu người còn lại chỉ trách đời

[Zee · Rating 5 out of 5]

Tôi được may mắn cầm trên tay cuốn sách được xuất bản năm 1989 - chỉ sau 3 năm thời kỳ đổi mới của nước ta.
Mới chỉ đọc xong 8 trang thay lời tựa thôi mà cảm thấy hay tuyệt. Lời giới thiệu ngắn gọn hàm xúc - 2 trang, được viết bởi 1 vị giáo sư cách đây 30 năm, ngay trong lời giới thiệu đã khuyên ta phải biết dùng sách, biết học ở sách, biết vận dụng sách. Ví như con ngựa hay nếu vào tay kẻ không biết cũng vô dụng. < Lần đầu tiên tôi thấy lời giới thiệu hay đến thế>

Đọc trong cuốn sách chỉ trong 1 ngày, không chỉ vì sách của Thu Giang quá hay, mà còn khiến bản thân thấy mình "lộ tẩy".

Nội dung sách thì chẳng cần tóm tắt nữa, Cụ Thu Giang đã trình bày rõ ràng rồi!
Chỉ là đọc xong cuốn sách, mình vẫn bỏ ngỏ 1 câu hỏi mà cả loài người vẫn luôn hỏi "Sống sao cho tự nhiên?" (ở đây mình không nói là "sống sao cho phải" là bởi cụ đã nói rằng phải quấy như nhau). Nhưng hình như cũng có câu trả lời rồi, đó là "Sống thuận theo tự nhiên, biết thời, biết biến. Biết ... sống".
Kim chỉ nam là gì đây? Là gì vậy?
Âu có chăng là "lo cho mình sống sót, biết mình chăng?"

=> Bài học rút ra "Đừng vội hiểu mình, biết mình trước nhất đã!"