Văn minh vật chất của người Việt là cuốn sách được đánh giá là hay và lạ. Nó là câu chuyện của các đồ vật do con người làm ra và sử dụng. Những đồ vật ấy làm nên cái thế giới vật chất nhân tạo mà ta sống trong đó, biến đổi nó và cùng tiến hóa với nó. Nhờ phương pháp khảo cứu và phong cách viết đặc sắc, người viết đã sắp xếp ngăn nắp, mạch lạc các chủ đề tưởng như sẽ quá dàn trải. Bằng văn phong linh hoạt, pha trộn khéo léo giữa cách viết nghiên cứu và cảm hứng nghệ sĩ, cuốn sách gần 700 trang trở nên nhẹ nhàng “dễ đọc”, không khô khan giáo huấn.
***** Mục lục
Lời giới thiệu 1.
Lời giới thiệu 2.
Lời nói đầu.
Lời dẫn.
Chương Một. Những mặt cắt lịch sử
1. Một ngày của người Việt.
2. Sống và chết trên con thuyền.
3. Đường đi lối lại.
4. Xe cộ và thuyền bè.
5. Những mặt cắt lịch sử.
Chương hai. Từ bàn tay đến công cụ
6. Đồ vật quay tròn.
7. Chầy và cối.
8. Công cụ hay vũ khí.
9. Từ bàn tay đến công cụ.
10.Công cụ sản xuất thông thường của nhà nông.
11. Đồ gia dụng mây tre đan.
12. Đồ gỗ gia dụng.
13. Đồ gốm và đồ kim khí trong đời sống thường nhật.
Chương ba. Cơm tẻ là mẹ ruột
14. Cơm tẻ là mẹ ruột.
15. Ngô khoai sắn và các loại lương thực khác.
16. Bữa cơm hàng ngày.
17. Cỗ bàn thịnh soạn.
18. Nước chấm.
19. Ăn quà sáng và tối ở thành thị.
20. Bánh nếp và bánh tẻ.
21. Chăn nuôi gia súc và đánh bắt cá.
22. Cây cối hoa quả và vườn tược.
Chương bốn. Sống dầu đèn chết kèn trống
23. Mộ táng. Từ con thuyền đến ngôi mộ.
24. Đồ thờ tự đơn sơ và sang trọng.
25. Đồ trang sức.
26. Tấm áo manh quần.
27. Thập bát ban vũ nghệ.
28. Giấy bút và sách vở.
29. Phường bát âm và nhạc khí.
Chương năm. Nghệ thuật và hành vi
30. Công nghệ kiến trúc và loại hình kiến trúc.
31. Điêu khắc Phật giáo, phù điêu đình làng và tranh dân gian.
32. Cử chỉ thông thường của người Việt
33. Lời ăn tiếng nói liên quan đến đời sống vật chất.
34. Tổng quan về đời sống vật chất của người Việt hiện đại.
Phần kết
35. Những điều rút ra từ các mô hình sống.
36. Thay lời cuối sách.
37. Phụ lục 1. Niên biểu lịch sử văn minh vật chất Việt Nam.
38. Phụ lục 2. Góp ý cho cuốn Văn minh vật chất của người Việt của họa sỹ Phan Bảo.
Theo như giới thiệu: http://www.bbc.co.uk/vietnamese/cultu... thì phương pháp luận của bác Thượng được hình thành (lấy cảm hứng) từ cuốn The Structures of Everyday Life: Civilization and Capitalism 15th-18th Century, Volume 1 của Fernand Braudel - một sử gia theo quan điểm Marxist nhưng đã chối bỏ cách nhìn materialism (mà nhiều vị trong đó có Engels Friedrich luôn gán cho Karl Marx) để đi đến một quan điểm trong đó nhấn mạnh tầm quan trọng ngang nhau của cấu trúc thượng tầng và cơ sở hạ tầng. (https://en.wikipedia.org/wiki/Fernand... - đáng buồn (cười) là khi tìm thông tin về Fernand Braudel, kết quả Vietnamese khả dĩ duy nhất tôi có được lại nằm trên trang suckhoedoisong.vn - một minh chứng cho năng lực viết và nhận thức thế giới tệ hại của giới nghiên cứu Việt). Đi từ Braudel sang Phan Cẩm Thượng là một chiến lược đọc an toàn cho những ai không muốn bị cuốn theo những quan điểm, mà dù nhân văn, đẹp, mang nặng tâm tư ưu thời mẫn thế nhưng đôi khi không tránh khỏi có phần phiến diện của tác giả họ Phan (quan điểm này, tôi rút ra sau khi đọc Nghệ thuật ngày thường của tác giả - một cuốn sách mà tôi tin sẽ là món khai vị phù hợp trước khi đến với món chính "dày 664 trang, với gần 1000 ảnh chụp và 500 hình vẽ minh họa, là một tác phẩm rất công phu, kết quả của hơn 20 năm dày công sưu tầm và nghiên cứu"
Mấy ngày Tết ngồi đọc cuốn sách này thấy rất thú vị. Tác giả trình bày một cách nhẹ nhàng những thứ gần gũi, gắn liền với cuộc sống của người Việt. Mình lớn lên ở nông thôn nên may mắn vẫn cảm nhận được hầu hết những gì cuốn sách đi qua. Ngẫm đến những thế hệ sau này xa lạ với những gì được gọi là văn hóa của cha ông mà không khỏi ngậm ngùi. Cuốn sách này như là một bảo tảng nhỏ bằng chữ, và cả tranh về văn minh vật chất, nó không đủ sâu cho những người đòi hỏi cao, nhưng mang nhiều giá trị chiêm ngưỡng, tham khảo, nắm một cái nhìn bao quát. Rất đáng đọc.
- 25/4: Mới đọc hết chương 1 "Những mặt cắt lịch sử" và chương 2 "Từ bàn tay đến công cụ" cảm giác ban đầu là khá hay. Sách rấ nhiều hình minh họa hay, chỉ tiếc là mình đọc bản pdf hơi xấu. Tác giả có lối diễn đạt rất mộc mạc, gần gũi. Có lẽ sẽ phải đọc chậm và từ từ cuốn này. - 02/6: Finished. Khá lâu mới đọc xong. Tác giả đã rất công phu trong sưu tầm hiện vật, rất mộc mạc, bình dân nhưng cũng không kém phần chi tiết trong trình bày nội dung. Phần kết cũng rất sâu sắc, có mầu sắc đả kích nhẹ. Nói chung xứng đáng để đọc và tham khảo. 5*
cuốn sách thú vị, một phần là khảo cứu suy luận, 1 phần là tản văn (kiểu như tác giả đụng 1 chủ đề mà bản thân thấy thích thú thì sẽ viết thêm theo giọng văn cá nhân).
giọng văn xuyên suốt mượt mà và dễ chịu, nhiều đoạn rất nhịp nhàng tự nhiên (mình nhớ 1 đoạn viết về bánh trái, tác giả ghi "bánh này chắc cùng hãng với bánh kia" rất duyên dáng). hoàn toàn ko phải giọng viết văn bản khoa học khô khan, nên đọc ko chán. hơn 600 trang mà đọc như 100 trang :D
tuy vẫn còn đôi chỗ lỗi cú pháp 1 chút sau 3 lần tái bản, nhưng chất lượng sách như thế là quá OK rồi.
Trong một xã hội coi trọng "vật chất" như ngày nay theo cách nói tiêu cực, cuốn sách này sẽ giúp người đọc có nhận thức thú vị hơn về khái niệm "vật chất", về vai trò của "vật chất". Cuốn sách còn thú vị bởi vì nó được viết dưới góc nhìn của một họa sĩ, người có nghề nghiệp đặc thù là tái tạo không gian với sự quan sát tinh tế đặc biệt về đời sống vật chất.
Very good book to learn a bits about Vietnamese history. It covers wide range of topics related to Vietnam traditional tools and products. I wish it can be more in depth but that will probably result in 10 times the length of this one
- Cuốn sách dày hơn 600 trang được tác giả đầu tư sưu tầm hình ảnh hiện vật rất công phu. Nội dung sách khái quát tương đối rộng về văn hóa vật chất người Việt từ thời kỳ trống đồng Đông Sơn tới những năm đầu thế kỷ 20 khi có sự giao thoa văn hóa giữa đất nước ta và phương Tây. - Sách vẽ lên nhiều bức tranh sinh hoạt phong phú từng thời kỳ, lời kể của tác giả tuy là từ sưu tầm, tham khảo, đánh giá cá nhân nhưng có độ tin cậy cao với số lượng hình ảnh hiện vật vô cùng phong phú Các nội dung ấn tượng của sách đối với cá nhân: + một sự thật thú vị với việc thời xưa di chuyển chủ yếu là đi bộ tốc độ khoảng 4-5km/giờ, nông dân thời đó có thể đi lại trong phạm vi 30 cây số dẫn đến các thành thị thường cách nhau khoảng 25-30 cây. Trên những chặng 30 cây được chia thành các chặng nhỏ thường là chợ chung của nhiều làng xã hoặc thị trấn. + sự sáng tạo của người Việt trong vật chất tuy không phải là những sáng kiến vĩ đại nhưng là những sáng tạo rất đời thường áp dụng vào đời sống một cách phong phú từ nông cụ, cầu đá, cầu gỗ, các loại xe kéo thuyền bè,.... Mỗi đồ vật đặc biệt là thuyền bè lại có sự khác nhau giữa các vùng miền.
Đọc xong cuốn này và cuốn "Tập tục đời người" của bác Phan Cẩm Thượng, chợt nhận ra có nhiều điều ta cần biết, không phải để tự hào, mà là để hiểu và trân trọng hơn.
Đánh giá: 4/5 Một cuốn sách về văn hoá, đời sống vật chất của người Việt từ hàng ngàn năm về trước cho đến gần đây, khá đồ sộ, nhiều hình ảnh minh hoạ và rất dễ đọc, dễ tiếp thu, lời văn khá mộc mạc, không hề mang tính học thuật. Ổn!