Nguyễn Văn Vĩnh (1882 – 1936), quê gốc Hà Đông, là trí thức tân học, nhà báo, nhà văn tiêu biểu của Việt Nam đầu thế kỷ XX. Với 30 năm lao động và sáng tạo (1906-1936), Nguyễn Văn Vĩnh đã để lại một khối lượng khổng lồ các di cảo, các bản dịch, bút tích liên quan đến việc xây dựng một nền văn học mới, nền văn học chữ Quốc ngữ.
2) Về tác phẩm:
Cuốn sách này bước đầu tập hợp những gì Nguyễn Văn Vĩnh đã nói, đã viết, và chỉ là bước đi thứ nhất trên con đường dài nhiều cây số của việc tìm kiếm những di sản do ông để lại. Các bài viết trong cuốn sách không theo thứ tự các số báo có bài viết trong chương mục “Phong tục và thiết chế của người An-nam” đã đăng trên tờ báo do chính ông sáng lập L’Annam Nouveau (Nước Nam mới) để độc giả sẽ dễ hình dung theo khái niệm thông thường: làng, xã, dân cư, tập quán và một số điều liên quan đến sinh hoạt của người nông dân.
Nguyễn Văn Vĩnh sinh ngày 15 tháng 6 năm 1882 (tức ngày 30 tháng 4 âm lịch năm Nhâm Ngọ) tại số nhà 46 phố Hàng Giấy, Hà Nội. Cha là ông Nguyễn Văn Trực, nguyên quán làng Phượng Vũ, xã Phượng Dực, thuộc phủ Thường Tín, tỉnh Hà Đông (nay là huyện Phú Xuyên).
Sáng tác Những bài luận thuyết và ký sự sau:
- Xét tật mình (khởi đăng trên Đông Dương tạp chí từ số 6) - Phận làm dân (khởi đăng trên Đông Dương tạp chí từ số 48) - Chỉnh đốn lại cách cai trị dân xã (khởi đăng trên Đông Dương tạp chí từ số 61) - Nhời đàn bà (khởi đăng trên Đông Dương tạp chí từ số 5) - Hương Sơn hành trình (Hành trình thăm chùa Hương, đăng trên Đông Dương tạp chí từ số 41 đến 45) - Một tháng với những người tìm vàng (viết dở dang)
Dịch từ tiếng Pháp sang tiếng Việt - Thơ ngụ ngôn của La Fontaine (Fables de La Fontaine) - Truyện trẻ con của Perrault (Les contes de Charles Perrault). - Mai-nương Lệ-cốt (Manon Lescaut), tiểu thuyết của Abbé Prévost. - Ba người ngự lâm pháo thủ (Les trois mouquetaires), tiểu thuyết của Alexandre Dumas. - Những kẻ khốn nạn (Les Misérables), tiểu thuyết của Victor Hugo. - Miếng da lừa (La peau de chagrin), tiểu thuyết của Honoré de Balzac. - Guy-li-ve du ký (Les voyages de Gulliver), truyện của Jonathan Swift. - Tê-lê-mặc phiêu lưu ký (Les aventures de Télémaque), truyện của Fénélon. - Bốn vở kịch nói của Molière: Trưởng giả học làm sang (Le Bourgeois Gentilhomme), Giả đạo đức (Le misanthrope), Bệnh tưởng (Le malade imaginaire), Lão hà tiện (L'avare). - Tục ca lệ (Turcaret), kịch của Lesage. - Truyện các danh nhân Hy lạp và La Mã (Les vies parallèles des hommes illustrés de la - Grèce et de Rome) của Plutarque. - Rabelais của Emile Vayrac. - Le parfum des humanités (Sử ký thanh hoa) của Emile Vayrac. - Chàng Gil Blax xứ Xăngtizan (Gil Blas de Santillane), tiểu thuyết của Lesage. - Ngoài ra còn những bài dịch về: Luân lý học (khởi đăng trên Đông Dương tạp chí từ số 15) và triết học yếu lược (khởi đăng trên Đông Dương tạp chí từ số 28).
Dịch từ tiếng Việt sang tiếng Pháp
- Kim Vân Kiều tân dẫn Pháp văn (tức Truyện Kiều của Nguyễn Du). Đăng từng kỳ trên Đông Dương tạp chí từ số 18 trở đi. - Dịch từ chữ Hán sang tiếng Pháp Tiền Xích Bích và Hậu Xích Bích, đăng trên Đông Dương tạp chí, lớp mới, số 66-68.
Một tập tiểu luận phê bình về phong tục người Việt Nam thời xưa. Cuốn sách cho mình biết thế nào là sự khác biệt của Thôn, Xóm, Làng... những phong tục, những tôn giáo, niềm tin và tính cách của người Việt mình. Điều đặc biệt là, phần lớn những phong tục đó vẫn còn tồn tại đến ngày nay.
Mình rất thích những cuốn Phê Bình đơn giản vì khi phê bình, mình hiểu được người khác và bản thân mình hơn cũng như thay đổi góc nhìn của mình về vấn đề đó.