Vlaanderen is in de geschiedenis nooit zo belangrijk geweest als in de middeleeuwen. Het toenmalige graafschap Vlaanderen was een politieke sterkhouder en stond aan de wieg van de industrialisatie en verstedelijking van Europa. Maar Vlaanderen was tevens het slagveld van Europa.
De geschiedenis van middeleeuws Vlaanderen is de rode draad doorheen de lange academische carrière van de gerenommeerde Amerikaanse historicus David Nicholas. Veertig jaar lang deed hij diepgravend onderzoek over het economisch en politiek belang van de regio. Dat levenswerk resulteerde in dit erudiete boek. Nicholas schetst een levendig portret van het Vlaanderen tussen de zesde en de vijftiende eeuw. Aan de hand van ontelbare primaire bronnen en met een open geest kijkt hij met een hedendaagse bril naar deze tumultueuze tijdspanne in onze geschiedenis.
Dit internationaal standaardwerk wordt heruitgegeven in het Engels en zal eindelijk ook verkrijgbaar zijn in het Nederlands.
David Nicholas received the Ph.D. in 1967 from Brown University under the supervision of Bryce Lyon. He taught at the University of Nebraska—Lincoln from 1967 until 1989, then moved to Clemson University, where he retired in 2006 as Kathryn and Calhoun Lemon Professor Emeritus of History. After beginning his career as a historian of the Flemish cities in the fourteenth century, he has more recently studied broader patterns of comparative urbanization, law, and institutions and expanded his geographic focus to include late medieval Germany. He has received grants from the American Council of Learned Societies, the Social Science Research Council, the National Endowment for the Humanities, and the American Philosophical Society. Professor Nicholas has written numerous book chapters and articles in such journals as The American Historical Review, The English Historical Review, Revue Belge de Philologie et d’Histoire, Past and Present, and Annales. Économies. Sociétés. Civilisations.
Hoe verheugd was ik toen de Nederlandstalige vertaling op de markt kwam. Even ontgoocheld ben ik na het lezen. Een korte oplijsting van de tenenkrullers: 1. slordigste vertaling / uitgave ooit. Het wemelt van de schrijffouten, foute datering, erbarmelijke zinnen en ga zo maar door. Ik ga geen bloemlezing geven maar twee stuks wil ik jullie niet onthouden: -'Later zou zowel Ieper als Gent de wraak van Gent ondergaan toen ze ... ' op pagina 239 - 'Het Scheldegebied was slechts dunbevolkt tot in de twaalfde eeuw en sommige delen ervan zouden pas in de derde eeuw bij Vlaanderen gaan behoren' op pagina 43 2. Anachronismen bij de vleet. Een proces in de veertiende eeuw beschrijven en een citaat aanhalen dat de situatie in 1473 beschrijft (pagina 307-308). 3. Regelrechte fouten: 'Het ketelgrachtkanaal zou de Schelde en Leie al verbinden in de 10de eeuw' (pagina 42) Say What? of ... Waar is de bron hiervoor? 4. Zaken die inderdaad opheldering vragen / ingewikkeld zijn, worden nog chaotischer aangepakt dan je mogelijk acht: pagina 229-230: het verhaal over (de) Lodewijk(s) Van Nevers. 5. In het gehele boek is geen tabel of grafiek opgenomen. Wat wel: ellenlange paragrafen die tendezen beschrijven. Dit deed me denken aan een examen Engels dat ik ooit diende af te leggen: 'beschrijf in 150 woorden zo sec/objectief mogelijk volgende grafiek:...' De schrijver blinkt uit in deze oefening.
Een gemiste kans en jammer voor de vertaler Johan Op de Beeck en de vakgroepen geschiedenis VUB en UGent die in het nawoord bedankt worden voor de geboden ondersteuning.
Wat een ramp! Het boek is zooooo slecht vertaald! Er ontbreken woorden, het staat vol zowel inhoudelijke als grammaticale fouten (inclusief dt fouten!!!!), jaartallen kloppen niet, etc... Daarbovenop is het boek zo onoverzichtelijk opgesteld dat het absoluut niet te volgen is. De nodige grafieken en tijdslijnen ontbreken schromelijk!
De lezer wordt bedrogen door een hele slordige uitgeverij.
Opvallend is het gebrek aan illustraties. Ook geen enkele tabel, laat staan een kaart. Dit laatste zou wel handig zijn als je over de gebiedsuitbreidingen en invloedsferen spreekt. Niet iedereen kent de geografie van Vlaanderen en omstreken uit het hoofd!
De auteur geeft – zeker in het begin – niet graag voorbeelden. Zo heeft hij het over duidelijke taalinvloeden in de benaming van steden en gemeenten waaruit men heel wat kan afleiden, maar waar dat dan wel is, blijft een raadsel. Bij de geschiedenis van de graven wordt weinig vermeld over hun achtergrond. Wat bv Diederik van de Elzas met die streek te maken heeft, wordt nergens uitgelegd. In het tweede deel is het eerder omgekeerd en lijkt het meer op een academische verhandeling met veel onnodige details.
De slordige tekstverzorging met nogal wat spelfouten is ook storend.
Al met al een haastig werkje, dat ik niet echt kan aanraden om deze periode in het middeleeuwse Vlaanderen te leren kennen. Dit komt op mij zeker niet over als het standaardwerk zoals beweerd wordt op de achterflap. Tot slot: het werk beperkt zich tot het oude Vlaanderen, dus zonder Brabant of Limburg. Logisch misschien, maar niet zo evident voor een moderne Vlaming.
Ik lees graag en veel geschiedenis, en ik heb geleerd dat de boeiendste boeken die zijn, die zich beperken qua onderwerp: een beperkte episode in de tijd, of een biografie van één persoon (Nobel Streven van Frits Van Oostrom, of Wilhelm II door John Boehm, of Machiavelli door Miles Unger, of 1302, Opstand in Vlaanderen van J. Verbruggen en Rolf Falter, om maar een paar voorbeelden te noemen). Een dynastie kan ook nog indien handig aangepakt (de Bourgondiërs door Bart Van Loo, of de levens van Jan Six door Geert Mak), maar als een auteur/historicus een te groot onderwerp wil behandelen, wordt het moeilijk: de kans dat je dan verzandt in steriele opsommingen van feitjes, met verlies van diepgang, is groot. Voorbeelden zijn De Val van Rome, door Adrian Goldsworthy, en ook dit boek, Vlaanderen in de Middeleeuwen van David Nicholas. Het bestrijkt sociale, economische, politieke, geografische, administratieve, juridische onderwerpen, en dat uitgespreid over 8 eeuwen, beginnend met de Merovingen, over Boudewijn met de IJzeren arm, en min of meer eindigend met de Bourgondiërs (net als het leuk begint te worden, zie Bart Van Loo!). Dit is allemaal belangrijk voor een correcte geschiedschrijving, maar de niet-academische, modale lezer wil iets meer, nl. het menselijke aspect dat hij kan herkennen en relateren aan de huidige tijd, gelijklopend of contrasterend, maakt niet uit. Maar het moet persoonlijk en gedetailleerd zijn. En daaraan ontbreekt het dit boek. Nicholas doet af en toe wel moeite, en de beide Van Arteveldes, Jacob en Filips, komen vrij goed uit de verf, maar de vele honderden andere figuren die de revue passeren, moeten het vaak met een paar regels stellen. Toegegeven, over vele figuren zijn maar 1 of een paar bronnen bekend, en je moet er niets bij fantaseren, maar het blijft dan toch vaak povertjes. De inherente zwakheid van dergelijke werken die een lange periode in een uitgestrekt gebied in één boek proberen te persen.
“Medieval Flanders”, the book of David Nicholas is the result of 25 years of study by the author, a US scholar, who spent many time in Flanders (a.o. at the University of Ghent). The book is a book to study and isn’t easy to read. The division in different chapters (13) covering each a period with specific caracteristics is well advised. The value of the book is in its completeness and detailed analysis of the facts determining the evolution through time. It also mentions permanently the written sources consulted by the author and thus gives a very complete bibliography, for who wants to study more specfically the different items and periods dealt with in the book. This step-by-step method of analysis hinders a more general view of the important evolutions. Each chapter contains a section of general politics, economy, social structures and cultural life.
If you are thinking of reading the English language version of Medieval Flanders by David Nicholas, do not be discouraged by reviews of the Dutch translation. Take heed: it is a proper history book and will lift you to a plane of knowledge where your family and friends may not follow. It matters not. The quotidien obligations of modernity are no longer your concern. Statistics about the medieval wool trade, linen production and sources of comital tax revenue are your loved ones now. You are to the world as an external burgher of Ghent was to his town of residence: wholly unjusticiable.
Waarom o waarom ben ik blijven lezen? Een maand voor een boek! Ik heb meer dan honderd aanduidingen gemaakt van fouten, grammaticaal en inhoudelijk. Leest niet echt vlot en de chronologie durft al eens omgegooid worden. Naar mijn goesting te detaillistisch. Er zijn betere boeken (graven van vlaanderen, de Bourgondiërs,...) over hetzelfde thema maar veel toegankelijker.