Bài này có 5 bài nhỏ, mục lục như sau:

Start-up Mechanize và tham vọng tự động hoá tất cả các loại việc làm.Sam Altman nói về robot sẽ thay thế lao động phổ thông.Peter Zeihan nói về thay đổi nhân khẩu học dẫn tới thiếu hụt lao động và suy giảm số lượng người tiêu dùng sẽ tác động xấu đến kinh tế TQ trong 8 năm tới (có thể làm Trung Quốc suy sụp)Peter Thiel nói về việc các tỷ phú công nghệ tại sao phải dồn sức đẩy Trump lên.Tại sao cần nghiên cứu khoa học tự nhiên.Start-up Mechanize và tham vọng tự động hoá tất cả các loại việc làm

NYT có bài viết về một start up tên là Mechanize và bài phỏng vấn một trong ba anh sáng lập cái công ty này. Mechanize đặt ra mục tiêu là automate tất cả các job trên đời trong vòng 30-40 năm nữa. Theo bài phỏng vấn thì anh founder tên là Matthew nói là các job đều cần các skill. Mà các skill thì có thể train con Ai làm được. (Vậy có thể hiểu công ty này cố gắng automation các công việc đòi hỏi kỹ năng, thức là thay thế người làm các việc này bằng máy, chứ không thay được chuyên môn). Công ty Mechanize nhận đầu tư từ nhiều tên tuổi trong làng công nghệ trong đó có founder của Stripe và của chief AI scientist của Google. Công ty chỉ có 5 nhân viên. Họ dùng reinforcement để train AI làm các job của giới cổ cồn trắng. Ví dụ họ đã làm được con Ai thay cho coder. Con Ai Coder này cũng được tạo tài khoản email, slack để làm việc nhóm với các coder khác. Cũng được giao việc, cũng có deadline, cũng phải phối hợp với team, rồi cũng có đánh giá. 

Bài trên NYT có nhắc đến việc full automation như thế này không phải là ý tưởng mới, mà Keynes đã dự báo từ những năm 1930. “The dream of full automation isn’t new. John Maynard Keynes, the economist, predicted in the 1930s that machines would automate nearly all jobs, creating material abundance and leaving people free to pursue their passions.”

Sam Altman nói về robot sẽ thay thế lao động phổ thông.

Sam Altman có bài nói chuyện ở AI Start Up School (Y Combinator). Trong talk thì nói nhiều thứ, kể cả việc Musk đã mean thế nào khi ở OpenAI. Có một ý Altman nói rằng Mỹ không mang được nền kinh tế sản xuất quay về (vì thiếu lao động phổ thông), nhưng 10 năm nữa Mỹ sẽ làm được robot hình người (humanoid) và chạy bằng AI. Các robot này sẽ là lực lượng lao động lái xe lái tàu bốc vác. (Link youtube ở comment).

Peter Zeihan nói về thay đổi nhân khẩu học dẫn tới thiếu hụt lao động và suy giảm số lượng người tiêu dùng sẽ tác động xấu đến kinh tế TQ trong 8 năm tới (có thể làm Trung Quốc suy sụp)

Sam Altman nói là vài chục năm tới robot (dạng người, humanoid) cài AI sẽ là lực lượng lao động phổ thông cho nền kinh tế  Hoa Kỳ. Còn các start-up kiểu Mechanize thì cố gắng tạo ra các nhân sự Ai có kỹ năng để làm việc thay giới lao động cổ cồn trắn (coder, kế toán, nhân sự vân vân.) (Hiện nhân sự ở các big tech cũng dùng AI rất nhiều rồi).

Nhưng Peter Zeihan lại nói hơi khác. Ở VN thì Jared Diamond, và gần đây là Tim Marshall được dịch nhiều và bán rất chạy. (Ở giữa hai ông này còn có Thomas Friedman). Peter Zeihan cũng là một nhà địa chính trị có tiếng tăm, từng làm cho Stratfor, và là tác giả sách bán rất chạy. Mình vừa gúc thử thì chưa có bản tiếng Việt nào. Cuốn “The End of the World is Just the Beginning” thì có thấy 1 cái bìa của Nhã Nam, nhưng có vẻ như sách chưa xuất bản (hoặc có thể ko xin được giấy phép). Cuốn này cũng là best-seller của Zeihan. (Bìa của Nhã Nam đã dịch tên ra tiếng Việt.)

Gần đây Zeihan có nói vài thứ. Lý thuyết lõi của anh này chủ yếu dựa vào năng lượng, các thuyết kinh tế, nhân khẩu học và địa lý. (Hơi khác Tim Marshall, gần như đặt vấn đề địa lý lên đầu và diễn giải mọi sự theo địa lý.) 

Ví dụ Zeihan nói vài điểm như sau như một cái framework lớn làm cơ sở cho các lý luận của mình. 

+ Các kiểu ism (phát xít, tư bản, cộng sản, xã hội chủ nghĩa kiểu bắc Âu…) đều vẫn ở bên trong một model cũ và giống nhau: quan hệ giữa vốn, lao động, quan hệ cung và cầu. Thế giới cần tìm ra model mới (vì nhiều lý do, trong đó có lý do nhân khẩu học và công nghệ.)

+ Sau chiến tranh lạnh (tường Berlin sụp), nước Mỹ khá là loay hoay về chiến lược. 

+ Toàn cầu hoá đi lên đỉnh cao vào năm 2019. Thế hệ boomer làm nên lực lượng lao động chính và sáng tạo chính, tiêu dùng chính, đã tàn.

+ Hiện có nhiều thế lực có thể đe doạ vị thế quân sự của Mỹ (chắc ý nói là khác so với thời kỳ khối cộng sản sụp đổ, nước Mỹ là vô địch và dẫn dắt trật tự thế giới), nhưng sẽ không có nước nào áp đặt nổi một trật tự thế giới mới. (Tức là trật tự thế giới vẫn cũ, dù có thay đổi, do chính sách của Hoa Kỳ).

Về nhân khẩu học, Zeihan cho rằng nước Mỹ đô thị hoá và công nghiệp hoá rất chậm, trải dài qua năm thế hệ, nên Mỹ không bị già hoá, không bị tỷ lệ sinh thấp. Nên lực lượng lao động trẻ vẫn dồi dào, lực lượng tiêu thụ hàng hoá vẫn đông. Việc này tiếp tục tồn tại hàng chục năm nữa. Tiếp đó, do chính sách nhập cư cởi mở, nên Mỹ nhập khẩu rất nhiều IQ của thế giới, đồng thời nhập khẩu cả lực lượng lao động. Mỹ, Canada, Mexico có đủ lực lượng lao động cho nhiều thập niên tới, tương tự là thị trường đủ lớn để kinh tế phát triển. Riêng Mexico thôi, đã có đủ lao động sản xuất mà chất lượng (hiệu suất) ngang lao động Tàu, mà chi phí chỉ bằng 1/3 (do Tàu trót đầu tư nhiều vào công xưởng).

Việt Nam cũng được nhắc đến với lập luận cho rằng lao động VN đã có thể (bắt đầu cạnh tranh với lao động TQ).

Trong lúc đó Ý, Đức, Hàn, Nhật đều bị già hoá. Còn TQ thì họ công nghiệp hoá và đô thị hoá cực nhanh, trong có 1 thế hệ. Nên họ bị già hoá và tỷ lệ sinh thấp. Ở TQ ở thời điểm hiện tại thì số lượng người trên 54 tuổi đã đông hơn số người dưới 53 tuổi. (Ngưỡng tuổi tiêu dùng khoẻ, lao động hiệu suất là 45.) Tức là lực lượng lao động và lực lượng tiêu dùng sẽ liên tục giảm trong 10 năm tới, và TQ sẽ rất đau đầu. Hiện cũng đã đau đầu rồi vì hàng hoá mà TQ làm ra chủ yếu là để xuất khẩu, chỉ mạnh ở khâu lắp ráp và sản xuất phần cuối của chuỗi giá trị. Saving tư nhân của Tàu nằm phần lớn ở BĐS. Zeihan dự đoán Tàu collapse trong 8 năm tới (nếu không có gì thay đổi).  

Do toàn cầu hoá và ngoại thương nên các chuỗi cung ứng rất xít xao. Nếu có sự cố, lập tức các nước như TQ hay New Zealand sẽ toạch về vấn đề lương thực, ví dụ nông nghiệp có thể thay đổi để trồng cây nuôi dân, nhưng chuỗi cung ứng để sản xuất phân bón sẽ toạch (vì ko có nguyên liệu để tạo ra phân bón, ko có phân bón thì sản lượng lương thực sẽ ko đủ đáp ứng). Mà chuỗi cung ứng rất dễ đổ vỡ nếu như Mỹ và phương Tây ko giữ được an ninh hàng hải. Chỉ cần buông lơi 1 phát là sẽ có các bọn hoạt động kiểu cướp biển, ví dụ như Houthi, làm gián đoạn vận tải biển. 

Trong vài chục năm tới, về mặt lao động và tiêu dùng thì Mỹ có lợi thế hơn hẳn TQ. Chiến lược dùng robot để thay thế con người là rất khó vì robot cơ khí mà vận hành tinh xảo được là rất khó làm (Altman bảo làm được, nhưng chỗ này mình đồng ý với Zeihan vì ai đã từng ngồi làm việc với các motor bước và lập trình điều khiển sẽ thấy cái này rất khó về kỹ thuật). Zeihan cũng cho rằng kể cả có robot thì ở mảng dịch vụ vẫn cần lao động là con người, ví dụ bác sĩ phẫu thuật.

(Lúc có cái talk này thì Trump chưa cho B-2 ném bom Iran. Việc B-2 ném bom Iran cho thấy một cuộc chiến kỳ lạ, Mỹ đánh Iran ở rất xa, cách hơn 11 ngàn km. Israel đánh Iran cũng rất xa, khoảng 2 ngàn km. Hoàn toàn không dùng bộ binh. Iran là con hổ dữ ở Trung Đông mà ai cũng sợ, hoá ra chả có năng lực phòng không, không quân và tình báo gì cả.)

Peter Thiel nói về việc các tỷ phú công nghệ tại sao phải dồn sức đẩy Trump lên.

Trên NYT có một bài (podcast, mục Opinion) phỏng vấn Peter Thiel, tên bài là “Peter Thiel and the AntiChrist”.

Một nhà tư tưởng cánh hữu công nghệ, gần như cực hữu, lên một tờ báo thiên tả để tuyên truyền là một sự kiện đáng đọc, dù tít bài là giật lên câu khách (chứ phần nói về AntiChrist không nhiều) và các idea hay message mà Thiel nói trong bài này cũng không có nhiều điều mới mẻ (ngoài chuyện Musk tỉnh ngộ và quay qua ủng hộ Trump.) 

Ngoài ra, do format của cái talk này trên podcast cộng cái lão host rất lòng vòng và nói chuyện vuốt đuôi, đặt câu hỏi dẫn dắt mà lại nâng bi, nên đề tài rất lan man, không quá cụ thể vào cái gì để mà có thể tóm tắt lại.

Nhưng đại khái nội dung như dưới đây:

Với giới trẻ ở Mỹ, với những người theo chủ nghĩa phóng khoáng (liberalism), với những người hoạt động thiên tả thì Thiel là hiện thân của super villain ngoài đời thực. Giàu có, gian ác, kiểu kiểu vậy. Tất nhiên với những người xã hội chủ nghĩa thì Thiel chắc chắn là kẻ thù kinh tởm nhất.

Ở phía ngược lại, Thiel là tỷ phú, là nhà tư tưởng có ảnh hưởng nhất ở thung lũng Silicon, là nhà đầu tư tay to và rất thành công vào các công ty công nghệ. Rất nhiều doanh nhân công nghệ lớn phải nghe lời, thậm chí tuân phục Thiel, cụ thể là Elon Musk và Mark Zuckerberg.

Thiel sớm đặt cược vào Trump, khi không ai nghĩ Trump thành tổng thống, và sau đó Trump đắc cử lần một. 

Một trong những nhân vật được Trump đặt cược lần đấy, là Vance, nay là phó của Trump 2.0. 

Lần chạy đua tổng thống lần hai của Trump, các tỷ phú công nghệ ở Silicon Valley ùa theo Thiel, ủng hộ Trump. Mạnh mẽ nhất là Elon Musk. A dua có nhiều, trong đó có Mark Zuckerberg mà Thiel bảo không phải là kẻ có ý thức hệ (như Musk), cũng chẳng suy nghĩ thấu đáo gì về sự việc này (việc ủng hộ Trump như thực hành một lý tưởng).

Là bộ óc của giới công nghệ thiên hữu, nhưng Thiel là gay, và những gì anh ấy nói rất đậm chất kỹ thuật lý luận của phát triển biện chứng (dialetcic development) và nhiều màu sắc duy vật lịch sử  của Marx.

*

“Lịch sử” trong hệ phái Hegel, là sự đấu tranh vật lộn lẫn nhau của các ý thức hệ, đến một ngày nào đó sẽ có một ý thức hệ chiến thắng hoàn toàn, lúc đó sẽ là kết thúc của lịch sử (end of history).

Hệ phái Marx thì lịch sử là đấu tranh của các giai cấp và các lực kinh tế, cuối cùng thì giai cấp công nhân sẽ thắng, nhà nước tiêu tan, thế giới chuyển thành của nghĩa cộng sản, end of history.

Cả hai thuyết đều thuộc dòng cứu cánh (teleology), tức là lịch sử vận hành để đi đến một cái đích có sẵn (purpose-driven). Cứu cánh luận thường là các thuyết liên quan đến thần học, trong đó mục đích cuối cùng (cứu cánh) là Chúa sẽ quay lại và giải thoát loài người. (Tin Lành vì vậy có hệ phái tên là Adventist (nghĩa là sự đến, ý nói là Chúa Ki Tô/ Cơ Đốc sẽ quay lại lần nữa), tiếng Việt là Cơ Đốc Phục Lâm (Lâm là đến, như lâm trận.)

Trung Quốc (Vương Hộ Ninh) và Việt Nam hiện tại là theo hệ phái political realism (Machiavelli, Hobbes). Tức là hệ phái Hegel và Marx đều có cái đích cuối cùng của lịch sử, hình thức cuối cùng của nhà nước, là liberal democracy và communism. Còn realism thì luôn luôn là đấu tranh và cân bằng quyền lực giữa các nhà nước, không bao giờ có đích cuối cùng. Không rõ về mặt tư tưởng, Thiel ra sức chống nhà nước socialist, nhưng muốn hướng đến cái gì?

*

Lý thuyết của Thiel đại khái dựa trên hình thức lý luận duy lịch sử và biện chứng như vậy. Anh này nhìn vào hai cái. Một cái là thời điểm, từ Francis Bacon. Một cái là quá trình phát triển của technology suốt gần 300 năm qua.

Theo Thiel thì từ 1750 đến 1970 công nghệ phát triển rất nhanh. Từ 1970 đến nay thì chậm lại rất nhiều, dù có AI, có drone, nhưng vẫn là rất chậm. Ví dụ như  cho đến trước 1970, tốc độ di chuyển của con người, từ đi xe ngựa, đi tàu hoá, đi xe hơi, đi máy bay là một quá trình tăng lên rất nhanh. Bản thân tốc độ tàu thuyền xe hơi máy bay cũng tăng nhanh so với chính nó. Khoa học công nghệ có những bước tiến lớn về năng lượng nguyên tử, chinh phục không gian. Nhưng sau 1970, mấy chục năm gần đây, thì gần như không tăng gì. Cái này gọi là stagnation về công nghệ. So với vài thế hệ trước đây, đầu tư vào khoa học và học thuật phải tăng lên rất nhiều để có “lãi” ngang với ngày xưa.

Tất cả mọi thứ, từ chính phủ, định chế, xã hội đều mặc định là phải tăng trưởng, nguồn lực dồn vào càng nhiều, phải vay, phải đánh thuế, thuề ngày càng cao, đến một lúc nào đó socialism của Mỹ (Obama, Biden) sẽ sụp đổ vì thuế. Các thế hệ cũ luôn expect thế hệ sau sẽ giàu có tiến bộ hơn, việc này sẽ dần dừng lại. Đến một lúc đạt ngưỡng, mọi thứ sẽ dừng lại, nhưng xã hội đã quá giàu để take risk và vọt qua hệ hình mới, nên nó sẽ mắc kẹt ở đấy. 

Vì quá lo lắng cho an toàn, ko dám mạo hiểm, chính phủ và các định chế lại đặt ra thêm nhiều rào cản để loại bỏ rủi ro. Thiel đưa ra một ví dụ là quản lý dược phẩm quá chặt, nên mất mấy chục năm và tốn rất nhiều tiền, ngành y và dược vẫn không tìm ra cách chữa dementia và alzheimer. Tức là tốc độ tiến bộ của công nghệ rất chậm. Giờ phải nới lỏng, cho thử nghiệm dễ hơn, ví dụ vậy, sẽ có hàng núi tiền đổ vào tìm cách chữa hai loại bệnh này, và khả năng thành công sẽ cao hơn.

Thiel đặt cược vào Trump năm 2016 vì Trump chính là nhân tố rủi ro, nó sẽ tạo ra disruption. Xã hội cần rủi ro, cần disruption, Trump chính là cái đó. (Tư duy này rất là venture capitalist, nhưng lại áp vào chính trị xã hội.)

Về AntiChrist. Thiel cho rằng từ Francis Bacon, con người bắt đầu nghĩ rằng khoa học và kỹ thuật sẽ giúp con người giống hơn với thần thánh (trẻ lâu hơn, sống lâu hơn, khoẻ hơn và có thể sẽ bất tử nhờ tiến bộ khoa học). (Bacon là người làm thay đổi triết học khoa học tự nhiên nhờ vào việc đặt ra và cổ suý phép quy nạp, xây dựng chủ nghĩa Duy nghiệm – Empiricism, và từ đó loài người có khoa học tự nhiên như hiện nay. Ngoài ra ông còn nhiều đóng góp quan trọng nữa cho loài người.) Những người đặt lòng tin vào khoa học công nghệ theo kiểu Bacon, tăng dần theo thời gian, họ rời xa Thiên Chúa, có niềm tin rằng một ngày nào đó, với công nghệ nào đó (kiểu đông lạnh cơ thể, ngủ đông) sẽ giúp họ sống lâu thêm rất nhiều (gần như là bất tử). Trong những người ấy, sẽ có kẻ ác, dùng công nghệ để khống chế loài người, giống như Dr. Strangelove trong phim (dưa theo nguyên mẫu là cha đẻ bom khinh khí Edward Teller, vai phản diện trong phim Oppenheimer của Nolan).

*

Quay lại với công nghệ. Loài người tiến bộ, công nghệ phát triển. Sự đi lên của công nghệ và loài người cần phải có phí tổn, đó chính là tài nguyên, năng lượng, và môi trường. Không muốn ô nhiễm, không muốn sử dụng năng lượng (hoá thạch) thì phải ngừng phát triển. Khi ngừng phát triển, hoặc chỉ làm chậm tốc độ phát triển lại thì sẽ nảy sinh ra vấn đề là các thế hệ sau không thành công, không ăn nên làm ra như các thế hệ trước, xã hội sẽ mất dynamic và chuyển thành static, tức là sẽ quay về với xã hội feudal (feudal là phong kiến, nhưng khác với phong kiến Tàu, hoặc VN). Thế giới lúc đó sẽ bị bọn environmentalist chi phối. Đó chính là bọn ác của thời nay, khác với bọn ác nhân kiểu Bacon. Mà symbol của bọn ác nhân ấy chính là Greta Thunberg.

[Mình có một anh người quen, Do Thái lai Hoa ở NY, anh này học Harvard xong về TQ đi làm, tình cờ lấy cháu ngoại của nguyên soái DKA. Anh này làm tư vấn, viết báo, viết sách. Anh ấy có một nhận xét thế này, khi TQ mở cửa, có rất nhiều người ở tầng lớp dưới, kiếm ăn được, leo lên được tầng trung lưu, xong họ có ảo tưởng là leo tiếp thì sẽ lên được thượng lưu (tất nhiên có mà leo bằng mắt, có tiền để vào được thượng lưu, thì phải giàu mấy đời liên tục). Rồi kinh tế Tàu bị stagnation, lúc đầu thì giới trẻ nhận ra là mình có đi làm thế nào cũng không thể mua được nhà. Rồi đến gần đây thì họ nhận ra là toàn bộ thế hệ trẻ hiện nay không thể thành công bằng thế hệ bố mẹ họ (không mua được nhà, không an toàn về tài chính, không nuôi được con vào đại học, không có địa vị (dù là bé) ở xã hội, cộng đồng, tập thể mình đang sống. Việt Nam cũng sắp sửa như thế. Nước Mỹ thì như Thiel nói, nếu bị thế, sẽ quay lại xã hội feudal.]

Quãng 2013, Thiel đã tranh luận rất nhiều với các tỷ phú công nghệ (Eric Schmidt, Marc Andreesen, Bezos) và họ đều không công nhận công nghệ đang bị stagnation. Mặc định ở Silicon Valley lúc đó là liberal, và cái gì không làm được thì bỏ thêm tiền, làm nhiều thêm nữa, sẽ được. Hàng núi tiền bỏ vào, càng ngày woke càng thắng thế, và đến lúc tất cả mọi người (dân Mỹ bình dân lao động) chuyển sang căm ghét họ. Sau 2016 (Trump đắc cử, rồi lại Biden), thì đến 2024 tất cả tỷ phú công nghệ đều quay xe, đặt cửa vào Trump.  

Theo Thiel, Musk tỉnh ngộ rất muộn, mãi đến 2024 khi gặp DeepMind là Demis Hassabis thì Musk mới tỉnh ra. Khi Musk bảo rằng dự án lên Sao Hoả của Musk mới là vĩ đại nhất chứ không phải AI của DeepMind  thì anh kia nói: AI của tao sẽ theo mày lên Sao Hoả. Musk im lặng. Vì Musk hiểu rằng anh kia nói đúng, dù Musk có bỏ đi đâu nữa thì wokist, wokism có trong AI nó cũng bám theo như một loài virus. Để chống lại, cách duy nhất là chống wokist ngay ở thế giới loài người, ngay từ chính phủ Hoa Kỳ.

Lúc đó Thiel bảo Musk: Nếu Trump thua, tao sẽ rời đất nước này. Musk bảo: mày đi đâu, chẳng có chỗ nào cho mày đi cả.

Với Thiel, Trump chỉ là một nhân tố distruptive, phá huỷ cái cũ, để có cái mới. Tức là Trump mà lên chắc chắn sẽ phá huỷ cái gì đó cố hữu, để cái mới mọc ra. Thiel đánh cược vào việc nhân tố này sẽ thành tổng thống. Với Thiel, chủ nghĩa dân tuý populism cũng chỉ là công cụ, để nó làm lòi ra những cái fake. Tư duy này rất là kinh khủng, Thiel dùng tiền và ảnh hưởng của mình trong giới tỷ phú công nghệ để cổ suý cho những nhân tố đột biến, phá huỷ chính phủ xã hội chủ nghĩa của Biden (lúc đó vẫn đang là tổng thống), phá huỷ wokism ở Silicon Valley.

Khi được hỏi rằng populism không quan tâm khoa học, họ cắt hết chi phí nghiên cứu, ví dụ cho Harvard. Thiel bảo rằng không phải như vậy, cái cản trở tiến bộ khoa học chính là chính phủ. Ngày nay mà Einstein viết thư cho chính phủ yêu cầu mở dự án làm bom nguyên tử (dự án Manhhatan) thì thư của ông cũng vào thùng rác. 

Tóm lại, những người như Thiel, Musk, họ không Pro-Trump (thậm chí không phải MAGA), cái họ kích động để Trump thắng cử, populism thắng thế, MAGA thành phong trào lớn là để làm đứt gãy và xoá bỏ chính quyền xã hội chủ nghĩa của Biden, loại bỏ wokism ra khỏi chính phủ, ra khỏi Silicon Valley, và ra khỏi xã hội Hoa Kỳ.

*

Về AI, Thiel nói rằng nếu so nó với vai trò của internet, thì nó mới tương đương với internet những năm 90. Trong tương lai nó có thể tạo ra vài đại công ty, đóng góp 1% vào GDP trong 10, 15 năm, năng hiệu suất lao động. Nhưng đấy chỉ là 1 chiều kích, còn  cần nhiều chiều kích khác nữa cần có đột phá lớn tầm cỡ như dự án Apollo, kiểu như chữa bệnh nan y, chinh phục không gian, làm bom nguyên tử.

Nghiên cứu và giảng dạy khoa học tự nhiên, tại sao?

Để trả lời câu hỏi này chúng ta có thể bắt đầu bằng một trường hợp cụ thể. Vài tháng trước có một nghị sĩ ra quốc hội đề xuất ý kiến không nên đốt vàng mã, thay vào đó là đốt thẻ tín dụng, cụ thể là thẻ Visa.

Đằng sau ý kiến xuất thần này là sự thiếu vắng hiểu biết khoa học. Ở cõi âm vẫn có lửa, bằng chứng là có lửa ở luyện ngục, thậm chí là lửa ma trơi. Nhưng sóng điện từ không thể tồn tại ở cõi âm. Vậy nên các thiết bị điện và điện tử đốt xuống dưới ấy là vô dụng. Đốt iphone chẳng hạn, xuống dưới nó thành cục gạch. Điện cũng không tồn tại. Giả sử có nạp sẵn game vào máy, mua pin vàng mã đã sạc, đốt xuống cũng không dùng để chơi game được. Các tia lửa điện không tồn tại ở cõi âm, bằng chứng là chưa có ai ở cõi âm chết vì sét đánh. Nên xe máy, ô tô chạy xăng đốt xuống cũng không chạy được vì bugi không thể đánh lửa để nổ máy.

Chúng ta biết rằng rất nhiều nhà khoa học phát minh ra những phát kiến lớn trong lúc nằm mơ. Đó là do các nhà khoa học ở cõi âm, họ ở chiều không gian khác nên họ nhìn xa nhìn sâu hơn được, báo mộng lên cõi dương.

Bọn Tàu từ lâu đã nhận ra là người da trắng không đốt vàng mã nên bọn da trắng chết đi, ở cõi âm rất nghèo. Trong khi bọn Tàu ở cõi âm rất giàu, chúng thuê các nhà khoa học da trắng cõi âm nghiên cứu, rồi báo mộng cho các nhà khoa học Tàu cõi dương. Vì thế các nhà khoa học Tàu chỉ cần đi Mỹ học cho tốt để biết tiếng Anh và có kiến thức nền tảng, xong đến phòng Lab ngủ để nhận báo mộng. Sau khi có công trình do báo mộng, chúng quay về nước Tàu phục vụ đế chế Tập Cận Bình.

VN chúng ta đi chậm hơn Tàu, lại dốt hơn, thay vì đốt đô la và vàng, thì toàn đốt iphone với xe hơi xuống. Người Việt cõi âm có khi còn nghèo hơn ma da trắng, vì đã chẳng có tiền lại còn phải ngồi ôm các cục gạch vô dụng. Trong lúc đó ở cõi dương các nhà khoa học VN không chịu ngủ, toàn thức để cày paper với đi dạy thêm, làm đề tài lăng nhăng để lấy kinh phí nhà nước. Rất là dại. Mà chung quy là thiếu khiến thức khoa học.

Để bước vào cuộc cách mạng lớn của dân tộc, đề nghị toàn dân chăm đốt đô la và vàng mã, ai có kiến thức phải tập trung vào ngủ ngày để nhận báo mộng. Đề nghị các nhà khoa học trẻ tập trung vào tri-săm, để mệt quá ngủ luôn, tranh thủ nhận tri-thức qua báo mộng.